Keberagaman O ARG1 potensi O ARG1 sumber O ARG1 daya O ARG1 alam O ARG1 Indonesia B-LOC ARGM-LOC tidak O ARGM-NEG lepas O V dari O ARGM-SRC proses O ARGM-SRC geografis O ARGM-SRC yang O ARGM-SRC terjadi O ARGM-SRC . O O Bagaimana O ARGM-MNR proses O ARG1 geografis O ARG1 di O ARGM-LOC Indonesia B-LOC ARGM-LOC ? O O Bagaimana O ARGM-MNR pengaruh O ARG1 proses O ARG1 geografis O ARG1 bagi O ARGM-BNF keragaman O ARG2 alam O ARG2 dan O O keragaman O ARG2 sosial O ARG2 masyarakat O ARG2 Indonesia B-LOC ARGM-LOC ? O O Bagaimana O ARGM-MNR mengoptimalkan O V peranan O ARG1 sumber O ARG1 daya O ARG1 manusia O ARG1 dalam O ARGM-MNR mengelola O V sumber O ARG2 daya O ARG2 alam O ARG2 Indonesia B-LOC ARGM-LOC ? O O Apakah O O sumber O ARG0 daya O ARG0 manusia O ARG0 di O ARGM-LOC Indonesia B-LOC ARGM-LOC sudah O ARGM-TMP memenuhi O V syarat O ARG1 untuk O ARGM-PRP mengolah O V pariwisata O ARG2 yang O O dimilikinya O ARG2 ? O O Bagaimana O ARGM-MNR lembaga O ARG0 sosial O ARG0 yang O O akan O ARGM-MOD mewadahi O V untuk O O mengolah O V sumber O ARG1 daya O ARG1 alam O ARG1 dan O O sumber O ARG1 daya O ARG1 manusianya O ARG1 ? O O Kalian O ARG0 juga O O perlu O ARGM-MOD memahami O V , O O bahwa O O keragaman O ARG1 sosial O ARG1 dan O O budaya O ARG1 telah O ARGM-TMP menarik O V kedatangan O ARG2 bangsa-bangsa O ARG2 asing O ARG2 sejak O ARGM-TMP ribuan O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP yang O O lalu O ARGM-TMP . O O Perkembangan O ARG1 Hindu-Buddha B-MISC ARG1 di O ARGM-LOC Indonesia B-LOC ARGM-LOC tidak O ARGM-NEG lepas O V dari O ARGM-SRC perkembangan O ARGM-SRC perdagangan O ARGM-SRC dan O O pelayaran O ARGM-SRC pada O ARGM-TMP awal B-TIME ARGM-TMP abad I-TIME ARGM-TMP Masehi I-TIME ARGM-TMP . O O Bangsa O ARG0 Indonesia B-LOC ARG0 patut O ARGM-MOD bersyukur O V karena O ARGM-CAU proses O ARG1 geografis O ARG1 dan O O keragaman O ARG1 alam O ARG1 yang O O dimiliki O ARG1 . O O Indonesia B-LOC ARG1 merupakan O V negara O ARG2 terluas O ARG2 di O ARGM-LOC Asia B-LOC ARGM-LOC Tenggara I-LOC ARGM-LOC . O O dan O O lautan O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 mencapai O V 5,8 B-QUANT ARG2 juta I-QUANT ARG2 km2 I-QUANT ARG2 . O O Letak O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 sangat O ARGM-MNR menguntungkan O V bagi O ARGM-BNF kehidupan O ARGM-BNF masyarakat O ARGM-BNF . O O Selain O O memiliki O V letak O ARG1 geografis O ARG1 yang O O sangat O ARGM-MNR menguntungkan O ARGM-MNR , O O Indonesia B-LOC ARG0 juga O O memiliki O V letak O ARG1 geologis O ARG1 , O O iklim O ARG1 , O O dan O O cuaca O ARG1 yang O O sangat O ARGM-MNR menguntungkan O ARGM-MNR Kalian O ARG0 tentu O ARGM-MOD sering O ARGM-FRQ membincangkan O V tentang O O musim O ARG1 dan O O hubungannya O ARG1 dengan O ARG1 aktivitas O ARG1 sehari-hari O ARG1 . O O Masyarakat O ARG0 memiliki O V kebiasaan O ARG1 di O ARGM-LOC musim O ARG1 hujan O ARG1 dan O O musim O ARG1 kemarau O ARG1 baik O O berhubungan O V dengan O ARG2 mata O ARG2 pencaharian O ARG2 dan O O kesenangan O ARG2 ( O O hobi O ARG2 ) O O Kalian O ARG0 juga O O sering O ARGM-FRQ memperhatikan O V prakiraan O ARG1 cuaca O ARG1 untuk O O merancang O V kegiatan O ARG1 harian O ARG1 . O O Cuaca O ARG0 dan O O iklim O ARG0 memengaruhi O V aktivitas O ARG1 masyarakat O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 . O O Cuaca O ARG1 adalah O V kondisi O ARG1 rata-rata O ARG1 udara O ARG1 pada O ARGM-TMP saat O ARGM-TMP tertentu O ARGM-TMP di O ARGM-LOC suatu O ARGM-LOC wilayah O ARGM-LOC yang O ARGM-LOC relatif O ARGM-LOC sempit O ARGM-LOC dan O O dalam O ARGM-TMP waktu O ARGM-TMP yang O ARGM-TMP singkat O ARGM-TMP . O O Iklim O ARG1 merupakan O V kondisi O ARG1 cuaca O ARG1 rata-rata O ARG1 tahunan O ARG1 pada O ARGM-LOC suatu O ARGM-LOC wilayah O ARGM-LOC yang O ARGM-LOC luas O ARGM-LOC . O O Indonesia B-LOC ARG0 memiliki O V iklim O ARG1 tropis O ARG1 yang O ARG1 memiliki O V dua O ARG1 musim O ARG1 yaitu O ARG1 musim O ARG1 hujan O ARG1 dan O O musim O ARG1 kemarau O ARG1 . O O Musim O ARG1 hujan O ARG1 terjadi O V pada O ARGM-TMP bulan O ARGM-TMP Oktober B-DATE ARGM-TMP - O O Maret B-DATE ARGM-TMP , O O sedangkan O O musim O ARG1 kemarau O ARG1 terjadi O V pada O ARGM-TMP bulan B-DATE ARGM-TMP April O ARGM-TMP - B-DATE O September O ARGM-TMP Semakin O ARGM-MNR ke O ARGM-LOC timur B-LOC ARGM-LOC curah O ARG0 hujan O ARG0 semakin O ARGM-MNR sedikit O V . O O Hal O ARGM-CAU ini O ARGM-CAU karena O ARGM-CAU hujan O ARG0 telah O ARGM-TMP banyak O O jatuh O V dan O O menguap O V di O ARGM-LOC bagian O ARGM-LOC barat B-LOC ARGM-LOC . O O Keadaan O ARG1 iklim O ARG1 dapat O ARGM-MOD diamati O V dengan O ARGM-MNR memperhatikan O V unsur-unsur O ARG1 cuaca O ARG1 dan O O iklim O ARG1 . O O Unsur-unsur O ARG1 tersebut O ARG1 antara O O lain O O , O O penyinaran O ARG1 matahari O ARG1 , O O suhu O ARG1 udara O ARG1 , O O kelembaban O ARG1 udara O ARG1 , O O angin O ARG1 , O O dan O O hujan O ARG1 . O O Tanaman O ARG0 tropis O ARG0 memiliki O V banyak O ARG1 varietas O ARG1 yang O R-ARG1 kaya O ARGM-MNR akan O ARGM-MNR hidrat O ARG1 arang O ARG1 terutama O ARGM-MNR tanaman O ARG1 bahan O ARG1 makanan O ARG1 pokok O ARG1 . O O Penyinaran O ARG0 matahari O ARG0 Memengaruhi O V fotosintesis O ARG1 tanaman O ARG1 , O O dapat O O meningkatkan O V suhu O ARG1 udara O ARG1 . O O Suhu O ARG0 Mengurangi O V kadar O ARG1 air O ARG1 sehingga O O cenderung O ARGM-MNR menjadi O V kering O ARG1 . O O Kelembaban O ARG0 Membatasi O V hilangnya O ARG1 air O ARG1 . O O Angin O ARG0 Membantu O V proses O ARG1 penyerbukan O ARG1 secara O ARGM-MNR alami O ARGM-MNR , O O mengurangi O V kadar O ARG1 air O ARG1 . O O Hujan O ARG0 Meningkatkan O V kadar O ARG1 air O ARG1 , O O mengikis O V tanah O ARG1 . O O Kalian O ARG0 menemukan O V berbagai O ARG1 perbedaan O ARG1 sosial O ARG1 budaya O ARG1 masyarakat O ARG1 di O O sekitar O ARGM-LOC tempat O ARGM-LOC tinggalmu O ARGM-LOC . O O Apabila O O kalian O ARG0 tinggal O V di O O perkotaan B-LOC ARGM-LOC , O O perbedaan O ARG1 sosial O ARG1 budaya O ARG1 akan O O semakin O ARGM-MOD banyak O O . O O Perbedaan O ARG1 sosial O ARG1 budaya O ARG1 meliputi O V perbedaan O ARG2 nilai-nilai O ARG2 , O O norma O ARG2 , O O dan O ARG2 karakteristik O ARG2 dari O O suatu O ARG2 kelompok O ARG2 . O O Keragaman O ARG1 sosial O ARG1 budaya O ARG1 di O ARGM-LOC masyarakat O ARGM-LOC dapat O ARGM-MOD terjadi O V saat O ARGM-TMP berbagai O ARGM-TMP jenis O ARGM-TMP suku B-MISC ARG2 dan O ARG2 agama B-REL ARG2 yang O ARG2 ada O ARG2 di O ARGM-LOC suatu O ARGM-LOC ruang O ARGM-LOC bertemu O V dan O V berinteraksi O V setiap O ARGM-TMP harinya O ARGM-TMP Ruang O ARG1 tersebut O ARG1 adalah O V ruang O ARG2 yang O ARG2 ada O ARG2 pada O ARGM-LOC masyarakat O ARGM-LOC . O O Budaya O ARG1 dapat O ARGM-MOD berupa O V cara O ARG2 hidup O ARG2 masyarakat O ARG2 , O O cara O ARG2 berpakaian O ARG2 , O O adat O ARG2 istiadat O ARG2 , O O jenis O ARG2 mata O ARG2 pecaharian O ARG2 , O O dan O ARG2 tata O ARG2 upacara O ARG2 keagamaan O ARG2 Keragaman O ARG1 budaya O ARG1 juga O O mencakup O V barang-barang O ARG2 yang O ARG2 dihasilkan O ARG2 oleh O ARGM-CAU masyarakat O ARGM-CAU , O O seperti O ARG2 senjata O ARG2 , O O alat O ARG2 bajak O ARG2 sawah O ARG2 , O O kitab O ARG2 hukum O ARG2 adat O ARG2 , O O dan O ARG2 tempat O ARG2 tinggal O O Budaya O ARG1 dapat O ARGM-MOD dianggap O V sebagai O ARG2 serangkaian O ARG2 rancangan O ARG2 untuk O O bertahan O V hidup O ARG1 atau O O alat O ARG2 dari O ARGM-SRC praktik O ARG3 , O O pengetahuan O ARG3 , O O dan O ARG3 simbol O ARG3 yang O ARG3 diperoleh O ARG3 melalui O ARGM-MNR pembelajaran O ARGM-MNR , O O bukan O ARGM-NEG oleh O ARGM-MNR naluri O ARGM-MNR , O O yang O ARGM-CAU memungkinkan O V orang O ARG0 untuk O O hidup O V dalam O ARGM-LOC masyarakat O ARGM-LOC Masyarakat O ARG1 terdiri O V dari O ARG2 orang-orang O ARG2 yang O ARG2 berinteraksi O ARG2 dan O V berbagi O V budaya O ARG2 yang O ARG2 sama O O . O O Perbedaan O ARG1 budaya O ARG1 dapat O ARGM-MOD disebabkan O V oleh O ARGM-CAU berbagai O ARGM-CAU hal O ARGM-CAU seperti O ARGM-CAU sejarah B-TIME ARG2 , O O keturunan O ARG2 , O O keyakinan B-REL ARG2 , O O dan O ARG2 faktor B-LOC ARG2 geografis I-LOC ARG2 . O O Salah O ARG1 satu O ARG1 penyebab O ARG1 perbedaan O ARG1 budaya O ARG1 adalah O V faktor B-LOC ARG2 geografis I-LOC ARG2 . O O Faktor B-LOC ARG0 geografis I-LOC ARG0 yang O ARG0 memengaruhi O V keragaman O ARG1 budaya O ARG1 yang O ARG1 akan O ARGM-MOD dibahas O V berikut O ARGM-TMP ini O ARGM-TMP Dari O ARGM-SRC teks O ARGM-SRC tersebut O ARGM-SRC dapat O ARGM-MOD kita O ARG0 pelajari O V bahwa O ARGM-PRP budaya O ARG1 yang O ARG1 ada O ARG1 di O ARGM-LOC masyarakat O ARGM-LOC dapat O ARGM-MOD dipengaruhi O V oleh O ARGM-CAU lingkungan O ARG2 yang O ARG2 ada O ARG2 di O ARGM-LOC sekitarnya O ARGM-LOC , O O misalnya O O suku B-ETH ARG1 Lawu I-ETH ARG1 dan O ARG1 suku B-ETH ARG1 Bugis I-ETH ARG1 yang O ARG1 bermata O V pencaharian O ARG1 sebagai O ARG2 nelayan O ARG2 dengan O ARGM-MNR kapal O ARG2 pinisinya B-MISC ARG2 , O O sehingga O ARGM-CAU menjadi O V sebuah O ARG2 simbol O ARG2 bahwa O ARG2 Indonesia B-LOC ARG1 merupakan O V negara O ARG2 maritim O ARG2 yang O ARG2 kuat O ARG2 dan O ARG2 disegani O ARG2 di O ARGM-LOC lautan B-LOC ARGM-LOC . O O Keragaman O ARG1 budaya O ARG1 dipengaruhi O V oleh O ARGM-CAU lingkungan B-LOC ARG2 fisik I-LOC ARG2 . O O Manusia O ARG0 sebagai O O individu O O adalah O V kesatuan O ARG1 jiwa O ARG1 , O O raga O ARG1 dan O O kegiatan O ARG1 atau O O perilaku O ARG1 pribadi O ARG1 itu O ARG1 sendiri O ARG1 . O O Sebagai O O individu O O , O O dalam O ARGM-LOC pribadi O ARGM-LOC manusia O ARGM-LOC terdapat O V tiga O ARG1 unsur O ARG1 , O O yaitu O ARG1 nafsu O ARG2 , O O semangat O ARG2 , O O dan O ARG2 intelegensi O ARG2 . O O Kombinasi O ARG0 dari O ARG0 unsur O ARG0 tersebut O ARG0 menghasilkan O V tingkah O ARG1 laku O ARG1 seseorang O ARG1 yang O ARG1 mencerminkan O V karakter O ARG2 atau O O budayaanya O ARG2 . O O Kesatuan O ARG0 dari O ARG0 kepribadian-kepribadian O ARG0 seseorang O ARG0 pada O ARGM-LOC suatu O ARGM-LOC daerah B-LOC ARGM-LOC yang O ARGM-LOC mempunyai O ARG1 pola O ARG1 yang O ARG1 sama O ARG1 dapat O ARGM-MOD membentuk O V budaya O ARG2 daerah B-LOC ARG2 tersebut O ARG2 yang O ARG2 membedakan O V dengan O O tempat B-LOC O lain O O Indonesia B-LOC ARG0 memiliki O V kebudayaan O ARG1 yang O ARG1 beragam O ARG1 . O O Indonesia B-LOC ARG0 memiliki O V kekayaan O ARG1 yang O ARG1 begitu O ARG1 besar O ARG1 . O O Bukan O ARGM-NEG hanya O O pemandangan O ARG1 alam O ARG1 budaya O ARG1 , O O jauh O ARGM-LOC di O ARGM-LOC kedalaman O ARGM-LOC tanahnya B-LOC ARGM-LOC begitu O ARGM-MNR banyak O O kandungan O ARG1 mineral O ARG1 berharga O ARG1 . O O Selama B-TIME ARGM-TMP puluhan I-TIME ARGM-TMP tahun I-TIME ARGM-TMP , O O Freeport B-ORG ARG0 mengelola O V tambang O ARG1 mineral O ARG1 di O ARGM-LOC tanah O ARGM-LOC Papua B-LOC ARGM-LOC , O O Indonesia B-LOC ARGM-LOC . O O Berdasarkan O ARGM-PRP laporan O ARGM-PRP keuangan O ARGM-PRP Freeport B-ORG ARGM-PRP McMorRan I-ORG ARGM-PRP Inc I-ORG ARGM-PRP periode O ARGM-TMP 2017 B-DATE ARGM-TMP , O O Freeport B-ORG ARG0 Indonesia B-LOC ARG0 di O ARGM-LOC Papua B-LOC ARGM-LOC tercatat O V memiliki O V 6 O ARG1 tambang O ARG1 , O O yakni O ARG1 Grasberg B-LOC ARG2 Block I-LOC ARG2 Cave I-LOC ARG2 , O O DMLZ B-LOC ARG2 , O O tambang O ARG2 Kucing B-LOC ARG2 Liar I-LOC ARG2 , O O DOZ B-LOC ARG2 , O O Big B-LOC ARG2 Gossan I-LOC ARG2 , O O dan O ARG2 Grasberg B-LOC ARG2 Open I-LOC ARG2 Pit I-LOC ARG2 . O O Tambang O ARG1 Freeport B-ORG ARG0 memiliki O V beberapa O ARG2 kandungan O ARG2 cadangan O ARG2 mineral O ARG2 , O O yaitu O ARG2 tembaga B-MIN ARG3 , O O emas B-MIN ARG3 , O O dan B-MIN ARG3 perak O O Sumber O ARG1 daya O ARG1 alam O ARG1 yang O ARG1 terdapat O V pada O ARGM-LOC pertambangan O ARGM-LOC Freeport B-ORG ARGM-LOC di O ARGM-LOC atas O ARGM-LOC merupakan O V salah O ARG1 satu O ARG1 contoh O ARG1 dari O ARG1 berbagai O ARG1 sumber O ARG1 daya O ARG1 yang O ARG1 ada O ARG1 di O ARGM-LOC Indonesia B-LOC ARGM-LOC yang O ARG1 memiliki O V beberapa O ARG2 kandungan O ARG2 cadangan O ARG2 mineral O O , O ARG2 seperti B-MIN ARG3 tembaga O O , B-MIN ARG3 emas O O , O O dan B-MIN ARG3 perak O O Kemudian O O apa O ARG1 sih O ARG1 sumber O ARG1 daya O ARG1 alam O ARG1 itu O ARG1 ? O O Apakah O ARGM-PRP ada O V manfaatnya O ARG1 untuk O ARGM-BNF kita O ARGM-BNF ? O O Yuk O O silahkan O O simak O V penjelasan O ARG1 di O ARGM-LOC bawah O ARGM-LOC ini O ARGM-LOC . O O Sumber O ARG0 daya O ARG0 alam O ARG0 merupakan O V segala O ARG1 sesuatu O ARG1 yang O ARG1 ada O ARG1 di O ARGM-LOC permukaan O ARGM-LOC bumi B-LOC ARGM-LOC dan O O dapat O ARGM-MOD dimanfaatkan O V untuk O O memenuhi O V kebutuhan O ARG1 manusia O ARG1 . O O Potensi O ARG0 sumber O ARG0 daya O ARG0 ini O ARG0 mencakup O V hal O ARG1 yang O ARG1 ada O ARG1 di O ARGM-LOC udara B-LOC ARG2 , O O daratan B-LOC ARG2 , O O dan O ARG2 perairan B-LOC ARG2 . O O Berdasarkan O ARGM-PRP kelestariannya O ARGM-PRP , O O sumber O ARG1 daya O ARG1 alam O ARG1 dapat O ARGM-MOD dibedakan O V menjadi O V dua O ARG2 yaitu O ARG2 sumber O ARG2 daya O ARG2 alam O ARG2 yang O ARG2 dapat O ARG2 diperbarui O ARG2 ( O O renewable B-TERM ARG2 resources I-TERM ARG2 ) O O dan O ARG2 tidak O ARG2 dapat O ARG2 diperbarui O O ( O O non B-TERM ARG2 renewable I-TERM ARG2 resource I-TERM ARG2 ) O O Contoh O ARG1 sumber O ARG1 daya O ARG1 alam O ARG1 yang O ARG1 dapat O ARG1 diperbarui O ARG1 yaitu O O seperti O O air B-RES ARG2 , O O tanah B-RES ARG2 , O O dan O ARG2 hutan B-RES ARG2 . O O Sedangkan O O sumber O ARG1 daya O ARG1 alam O ARG1 yang O ARG1 tidak O ARG1 dapat O ARG1 diperbarui O ARG1 seperti O O minyak B-RES ARG2 bumi I-RES ARG2 dan O ARG2 batu B-RES ARG2 bara I-RES ARG2 . O O Berikut O O ini O O merupakan O V potensi O ARG1 sumber O ARG1 daya O ARG1 alam O ARG1 di O ARGM-LOC Indonesia B-LOC ARGM-LOC yang O ARG1 dirinci O V menjadi O V tiga O ARG2 yaitu O ARG2 sumber O ARG2 daya O ARG2 alam O ARG2 hutan B-RES ARG2 , O O sumber O ARG2 daya O ARG2 alam O ARG2 tambang B-RES ARG2 , O O dan O ARG2 sumber O ARG2 daya O ARG2 alam B-RES ARG2 kemaritiman O O Indonesia B-LOC ARG0 termasuk O V negara O ARG1 yang O O memiliki O ARG1 kekayaan O ARG1 alam O ARG1 yang O O berlimpah O ARG1 dibandingkan O ARGM-COM negara-negara O ARGM-COM yang O O lain O ARGM-COM Potensi O ARG1 sumber O ARG1 daya O ARG1 alam O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 sangat O ARGM-MNR beraneka O V ragam O ARG1 . O O Bangsa O ARG0 Indonesia B-LOC ARG0 memiliki O V modal O ARG1 penting O ARG1 dalam O ARGM-LOC pembangunan O ARGM-LOC . O O Jumlah O ARG1 penduduk O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 yang O ARG1 lebih O ARG1 dari O ARG1 270 B-QUANT ARG1 juta I-QUANT ARG1 merupakan O V potensi O ARG1 penting O ARG1 dalam O ARGM-LOC pembangunan O ARGM-LOC . O O Pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 2016 B-DATE ARGM-TMP Badan B-ORG ARG0 Pusat I-ORG ARG0 Statistik I-ORG ARG0 mencatat O V bahwa O O di O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 terdapat O ARG1 angkatan O ARG1 kerja O ARG1 127,67 B-QUANT ARG1 juta I-QUANT ARG1 jiwa O ARG1 . O O Di O ARGM-LOC antara O ARGM-LOC negara O ARGM-LOC ASEAN B-LOC ARGM-LOC , O O kualitas O ARG1 SDM O ARG1 dan O ARG1 ketenagakerjaan O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 masih O O berada O V di O ARGM-LOC peringkat O ARGM-LOC bawah O ARGM-LOC . O O Kualitas O ARG0 SDM O ARG0 dan O ARG0 ketenagakerjaan O ARG0 Indonesia B-LOC ARG0 menempati O V urutan O ARG1 kelima O ARG1 . O O Peringkat O ARG1 ini O ARG1 masih O O kalah O V jika O O dibandingkan O ARGM-COM Singapura B-LOC ARGM-COM , O O Brunei B-LOC ARGM-COM Darussalam I-LOC ARGM-COM , O O Malaysia B-LOC ARGM-COM , O O dan O O Thailand B-LOC ARGM-COM . O O Kualitas O ARG0 sumber O ARG0 daya O ARG0 manusia O ARG0 di O ARG0 Indonesia B-LOC ARG0 memengaruhi O V terhadap O O kemajuan O ARG1 sebuah O ARG1 bangsa O ARG1 . O O Peristiwa O ARG1 itu O ARG1 dilatarbelakangi O V oleh O O peristiwa O ARG0 yang O ARG0 jauh O ARG0 dari O O Indonesia B-LOC ARG0 , O O misalnya O O peristiwa O ARG0 jatuhnya O ARG0 Konstantinopel B-LOC ARG0 di O ARGM-LOC kawasan O ARGM-LOC Laut B-LOC ARGM-LOC Tengah I-LOC ARGM-LOC pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 1453 B-DATE ARGM-TMP . O O Kehidupan O ARG1 global O ARG1 semakin O O berkembang O V dengan O ARGM-MNR maraknya O ARGM-MNR penjelajahan O ARGM-MNR samudera O ARGM-MNR orang-orang O ARGM-MNR Eropa B-LOC ARGM-MNR ke O ARGM-MNR dunia O ARGM-MNR Timur B-LOC ARGM-MNR . O O Begitu O ARG1 juga O ARG0 peristiwa O ARG0 kedatangan O ARG0 bangsa O ARG0 Eropa B-LOC O ke O O Indonesia B-LOC O , O V telah O ARG1 ikut O ARG1 meningkatkan O O Pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 1488 B-DATE ARGM-TMP karena O O serangan O ARGM-CAU ombak O ARGM-CAU besar O ARGM-CAU terpaksa O ARGM-CAU Bartholomeus B-PER ARG0 Diaz I-PER ARG0 mendarat O V di O ARGM-LOC suatu O ARGM-LOC ujung O ARGM-LOC selatan O ARGM-LOC Benua B-LOC ARGM-LOC Afrika I-LOC ARGM-LOC . O O Pada O ARGM-TMP Juli B-DATE ARGM-TMP 1497 I-DATE ARGM-TMP Vasco B-PER ARG0 da I-PER ARG0 Gama I-PER ARG0 berangkat O V dari O ARGM-LOC pelabuhan O ARGM-LOC Lisabon B-LOC ARGM-LOC untuk O O memulai O O penjelajahan O O samudra O O . O O Berdasarkan O O pengalaman O O Bartholomeus B-PER ARGM-CAU Diaz I-PER ARGM-CAU tersebut O O , O O Vasco B-PER ARG0 da I-PER ARG0 Gama I-PER ARG0 juga O O berlayar O V mengambil O V rute O ARG1 yang O ARG1 pernah O ARG1 dilayari O ARG1 Bartholomeus B-PER ARG1 Diaz I-PER ARG1 . O O Rombongan O ARG0 Vasco B-PER ARG0 da I-PER ARG0 Gama I-PER ARG0 juga O O singgah O V di O ARGM-LOC Tanjung B-LOC ARGM-LOC Harapan I-LOC ARGM-LOC . O O Atas O ARGM-CAU petunjuk O ARGM-CAU dari O ARGM-CAU pelaut O ARGM-CAU bangsa O ARGM-CAU Moor B-MISC ARGM-CAU yang O ARGM-CAU telah O ARGM-CAU disewanya O ARGM-CAU , O O rombongan O ARG0 Vasco B-PER ARG0 da I-PER ARG0 Gama I-PER ARG0 melanjutkan O V penjelajahan O ARG1 , O O berlayar O V menelusuri O V pantai O ARGM-LOC timur O ARGM-LOC Afrika B-LOC ARGM-LOC kemudian O O berbelok O O ke O O kanan O O untuk O O mengarungi O V Lautan B-LOC ARGM-LOC Hindia I-LOC ARGM-LOC ( O O Samudra B-LOC ARGM-LOC Indonesia I-LOC ARGM-LOC ) O O . O O Pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 1498 B-DATE ARGM-TMP rombongan O ARG0 Vasco B-PER ARG0 da I-PER ARG0 Gama I-PER ARG0 mendarat O V sampai O V di O ARGM-LOC Kalikut B-LOC ARG1 dan O O juga O O Goa B-LOC ARG1 di O ARGM-LOC pantai B-LOC ARGM-LOC barat I-LOC ARGM-LOC India I-LOC ARGM-LOC . O O Pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 1511 B-DATE ARGM-TMP armada B-ORG ARG0 Portugis I-ORG ARG0 berhasil O V menguasai O V Malaka B-LOC ARG1 . O O Proklamasi O ARG1 kemerdekaan O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 terjadi O V pada O ARGM-TMP 17 B-DATE ARGM-TMP Agustus I-DATE ARGM-TMP 1945 I-DATE ARGM-TMP . O O Barack B-PER ARG0 Obama I-PER ARG0 lahir O V pada O ARGM-TMP 4 B-DATE ARGM-TMP Agustus I-DATE ARGM-TMP 1961 I-DATE ARGM-TMP di O ARGM-LOC Hawaii B-LOC ARGM-LOC . O O Reformasi O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 dimulai O V tahun O ARGM-TMP 1998 B-DATE ARGM-TMP setelah O ARGM-TMP Soeharto B-PER ARG0 mundur O V . O O Perang B-MISC ARG1 Dunia I-MISC ARG1 II I-MISC ARG1 berakhir O V pada O ARGM-TMP 2 B-DATE ARGM-TMP September I-DATE ARGM-TMP 1945 I-DATE ARGM-TMP . O O Indonesia B-LOC ARG0 menjadi O V anggota O ARG1 PBB B-ORG ARG1 sejak O ARGM-TMP 28 B-DATE ARGM-TMP September I-DATE ARGM-TMP 1950 I-DATE ARGM-TMP . O O Banjir O ARG1 bandang O ARG1 terjadi O V pada O ARGM-TMP 5 B-DATE ARGM-TMP Januari I-DATE ARGM-TMP 2021 I-DATE ARGM-TMP di O ARGM-LOC Bandung B-LOC ARGM-LOC . O O Hari O ARG1 Pahlawan O ARG1 diperingati O V setiap O ARGM-TMP 10 B-DATE ARGM-TMP November I-DATE ARGM-TMP . O O Pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 1511 B-DATE ARGM-TMP Portugis B-ORG ARG0 menguasai O V Malaka B-LOC ARG1 . O O Konferensi B-EVENT ARG1 Asia-Afrika I-EVENT ARG1 diselenggarakan O V tahun O ARGM-TMP 1955 B-DATE ARGM-TMP di O ARGM-LOC Bandung B-LOC ARGM-LOC . O O Musim O ARG1 kemarau O ARG1 diperkirakan O V mulai O ARGM-TMP April B-DATE ARGM-TMP 2025 I-DATE ARGM-TMP . O O Rapat O ARG1 dimulai O V pukul O ARGM-TMP 9 B-TIME ARGM-TMP pagi I-TIME ARGM-TMP . O O Kereta O ARG1 akan O O tiba O V sekitar O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP 3 B-TIME ARGM-TMP sore I-TIME ARGM-TMP . O O Pertandingan O ARG1 akan O O dimulai O V pada O ARGM-TMP pukul O ARGM-TMP 19.3 B-TIME ARGM-TMP . O O Matahari O ARG1 terbit O V sekitar O ARGM-TMP 5.45 B-TIME ARGM-TMP pagi I-TIME ARGM-TMP di O ARGM-LOC Jakarta B-LOC ARGM-LOC . O O Makan O ARG1 siang O ARG1 biasanya O O dilakukan O V sekitar O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP 12 B-TIME ARGM-TMP siang I-TIME ARGM-TMP . O O Penerbangan O ARG1 dijadwalkan O V lepas O V landas O V pukul O ARGM-TMP 23.15 B-TIME ARGM-TMP . O O Film O ARG1 tayang O V mulai O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP 8 B-TIME ARGM-TMP malam I-TIME ARGM-TMP nanti I-TIME ARGM-TMP . O O Pesawat O ARG1 mendarat O V tepat O O pada O ARGM-TMP 0.3 B-TIME ARGM-TMP dinihari I-TIME ARGM-TMP . O O Siaran O ARG1 langsung O ARG1 dimulai O V pukul O ARGM-TMP 18 B-TIME ARGM-TMP . O O Jam O ARG1 kerja O ARG1 dimulai O V pukul O ARGM-TMP 8 B-TIME ARGM-TMP dan O O berakhir O V pukul O ARGM-TMP 17 B-TIME ARGM-TMP . O O Alarm O ARG1 berbunyi O V pada O ARGM-TMP pukul O ARGM-TMP 6 B-TIME ARGM-TMP pagi I-TIME ARGM-TMP . O O Saya O ARG0 bangun O V sekitar O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP 5 B-TIME ARGM-TMP pagi I-TIME ARGM-TMP setiap O O hari O O . O O Konser O ARG1 dimulai O V sekitar O ARGM-TMP 20 B-TIME ARGM-TMP malam I-TIME ARGM-TMP di O ARGM-LOC stadion B-LOC ARGM-LOC . O O Wawancara O ARG1 dijadwalkan O V pada O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP 11 B-TIME ARGM-TMP pagi I-TIME ARGM-TMP . O O Kami O ARG0 tiba O V di O ARGM-LOC bandara B-LOC ARGM-LOC sekitar O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP 2 B-TIME ARGM-TMP dinihari I-TIME ARGM-TMP . O O Dia O ARG0 mengajar O V kelas O ARG1 pada O ARGM-TMP pukul O ARGM-TMP 13 B-TIME ARGM-TMP . O O Peserta O ARG1 diminta O V hadir O V sebelum O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP 7 B-TIME ARGM-TMP pagi I-TIME ARGM-TMP . O O Televisi O ARG0 menayangkan O V berita O ARG1 malam O ARG1 pada O ARGM-TMP 22 B-TIME ARGM-TMP . O O Kami O ARG0 akan O O bertemu O V jam O ARGM-TMP 10 B-TIME ARGM-TMP malam I-TIME ARGM-TMP di O ARGM-LOC kafe B-LOC ARGM-LOC . O O Toko O ARG1 buka O V hingga O ARGM-TMP pukul O ARGM-TMP 21 B-TIME ARGM-TMP . O O Dia O ARG0 biasanya O O berolahraga O V pada O ARGM-TMP pagi B-TIME ARGM-TMP hari I-TIME ARGM-TMP . O O Kami O ARG0 bertemu O V lagi O O pada O ARGM-TMP malam B-TIME ARGM-TMP hari I-TIME ARGM-TMP itu O ARGM-TMP . O O Upacara O ARG1 dilaksanakan O V pada O ARGM-TMP sore B-TIME ARGM-TMP hari I-TIME ARGM-TMP di O ARGM-LOC lapangan B-LOC ARGM-LOC . O O Ia O ARG0 pulang O V setiap O O malam B-TIME ARGM-TMP sekitar O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP 9 B-TIME ARGM-TMP . O O Kami O ARG0 berangkat O V di O ARGM-TMP pagi B-TIME ARGM-TMP hari I-TIME ARGM-TMP menggunakan O ARGM-MNR mobil O ARGM-MNR . O O Acara O ARG1 berlangsung O V hingga O ARGM-TMP malam B-TIME ARGM-TMP hari I-TIME ARGM-TMP . O O Kami O ARG0 tiba O V di O ARGM-LOC Bandara B-LOC ARGM-LOC pada O ARGM-TMP dinihari B-TIME ARGM-TMP . O O Pintu O ARG1 gerbang O ARG1 dibuka O V setiap O O pagi B-TIME ARGM-TMP . O O Ia O ARG0 selalu O O belajar O V di O ARGM-TMP malam B-TIME ARGM-TMP . O O Waktu O ARG1 bermain O ARG1 dimulai O V sore B-TIME ARGM-TMP hari I-TIME ARGM-TMP . O O Pelajaran O ARG1 kedua O ARG1 dimulai O V sekitar O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP tujuh B-TIME ARGM-TMP lebih I-TIME ARGM-TMP sepuluh I-TIME ARGM-TMP menit I-TIME ARGM-TMP . O O Bus O ARG0 berangkat O V kurang O ARGM-TMP lebih O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP delapan B-TIME ARGM-TMP malam I-TIME ARGM-TMP . O O Pertemuan O ARG1 terakhir O ARG1 dilaksanakan O V sebelum O ARGM-TMP matahari B-TIME ARGM-TMP terbenam I-TIME ARGM-TMP . O O Kereta O ARG0 berangkat O V sekitar O ARGM-TMP tengah B-TIME ARGM-TMP malam I-TIME ARGM-TMP dari O ARGM-LOC stasiun O ARGM-LOC Gambir B-LOC ARGM-LOC . O O Jadwal O ARG1 sholat O ARG1 dimulai O V pukul O ARGM-TMP empat B-TIME ARGM-TMP lebih I-TIME ARGM-TMP lima I-TIME ARGM-TMP menit I-TIME ARGM-TMP . O O Pemadaman O ARG1 listrik O ARG1 akan O O dimulai O V menjelang B-TIME ARGM-TMP malam I-TIME ARGM-TMP . O O Layanan O ARG1 pelanggan O ARG1 dibuka O V setiap O O hari O O kerja O O jam O ARGM-TMP sembilan B-TIME ARGM-TMP . O O Ia O ARG0 terjaga O V di O ARGM-TMP tengah B-TIME ARGM-TMP malam I-TIME ARGM-TMP karena O ARGM-CAU petir O ARGM-CAU Kelas O ARG1 selesai O V sekitar O ARGM-TMP jam O ARGM-TMP dua B-TIME ARGM-TMP kurang I-TIME ARGM-TMP seperempat I-TIME ARGM-TMP . O O Waktu O ARG1 sarapan O ARG1 dimulai O V pukul O ARGM-TMP 6.3 B-TIME ARGM-TMP hingga O ARGM-TMP 7.3 B-TIME ARGM-TMP . O O Proklamasi O ARG1 kemerdekaan O ARG1 terjadi O V pada O ARGM-TMP 17 B-DATE ARGM-TMP Agustus I-DATE ARGM-TMP 1945 I-DATE ARGM-TMP . O O Indonesia B-LOC ARG0 merdeka O V pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 1945 B-DATE ARGM-TMP . O O Pemilu O ARG1 diadakan O V pada O ARGM-TMP 14 B-DATE ARGM-TMP Februari I-DATE ARGM-TMP 2024 I-DATE ARGM-TMP . O O Tanggal O ARGM-TMP 1 B-DATE ARGM-TMP Januari I-DATE ARGM-TMP 2023 I-DATE ARGM-TMP merupakan O V hari O ARG1 libur O ARG1 . O O Barack B-PER ARG0 Obama I-PER ARG0 lahir O V pada O ARGM-TMP 4 B-DATE ARGM-TMP Agustus I-DATE ARGM-TMP 1961 I-DATE ARGM-TMP . O O Hari O ARG1 Bumi O ARG1 diperingati O V setiap O ARGM-TMP 22 B-DATE ARGM-TMP April I-DATE ARGM-TMP . O O Musim O ARG1 kemarau O ARG1 terjadi O V antara O ARGM-TMP bulan O ARGM-TMP April B-DATE ARGM-TMP hingga O ARGM-TMP Oktober I-DATE ARGM-TMP . O O Reformasi O ARG1 1998 B-DATE ARGM-TMP mengubah O V sistem O ARG2 politik O ARG2 Indonesia B-LOC ARGM-LOC . O O Konferensi B-EVENT ARG1 Asia-Afrika I-EVENT ARG1 digelar O V pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 1955 B-DATE ARGM-TMP di O ARGM-LOC Bandung B-LOC ARGM-LOC . O O Perang B-MISC ARG1 Dunia I-MISC ARG1 kedua I-MISC ARG1 berakhir O V tahun O ARGM-TMP 1945 B-DATE ARGM-TMP . O O Sumpah B-EVENT ARG1 Pemuda I-EVENT ARG1 diperingati O V setiap O ARGM-TMP 28 B-DATE ARGM-TMP Oktober I-DATE ARGM-TMP . O O Habibie B-PER ARG0 dilantik O V menjadi O O Presiden O ARG1 pada O ARGM-TMP 21 B-DATE ARGM-TMP Mei I-DATE ARGM-TMP 1998 I-DATE ARGM-TMP . O O Hari O ARG1 Kemerdekaan O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 dirayakan O V setiap O ARGM-TMP 17 B-DATE ARGM-TMP Agustus I-DATE ARGM-TMP . O O Pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 1949 B-DATE ARGM-TMP , O O Belanda B-LOC ARG0 mengakui O V kemerdekaan O ARG1 Indonesia B-LOC ARG1 . O O Tsunami O ARG1 Aceh B-LOC ARG1 terjadi O V pada O ARGM-TMP 26 B-DATE ARGM-TMP Desember I-DATE ARGM-TMP 2004 I-DATE ARGM-TMP . O O Bung B-PER ARG0 Karno I-PER ARG0 meninggal O V pada O ARGM-TMP 21 B-DATE ARGM-TMP Juni I-DATE ARGM-TMP 1970 I-DATE ARGM-TMP . O O Jakarta B-LOC ARG1 ditetapkan O V sebagai O ARG2 ibu O ARG2 kota O ARG2 negara O ARG2 pada O ARGM-TMP tahun O ARGM-TMP 1961 B-DATE ARGM-TMP . O O Pada O ARGM-TMP 1955 B-DATE ARGM-TMP , O O Indonesia B-LOC ARG0 menjadi O V tuan O ARG1 rumah O ARG1 Konferensi B-EVENT ARG1 Asia-Afrika I-EVENT ARG1 . O O Pemerintah O ARG0 mengumumkan O V kebijakan O ARG1 PSBB O ARG1 pada O ARGM-TMP April B-DATE ARGM-TMP 2020 I-DATE ARGM-TMP di O ARGM-LOC Jakarta B-LOC ARGM-LOC . O O Undang-Undang O ARG1 Dasar O ARG1 1945 B-DATE ARGM-TMP disahkan O V pada O ARGM-TMP tanggal O ARGM-TMP 18 B-DATE ARGM-TMP Agustus I-DATE ARGM-TMP 1945 I-DATE ARGM-TMP . O O ibu B-PER ARG0 memasak O V nasi O ARG1 di O O dapur B-LOC ARGM-LOC . O O