TIF_E41211115_lstm-quiz-gen.../QC/new_LNS.tsv

3651 lines
50 KiB
Plaintext
Raw Blame History

This file contains ambiguous Unicode characters

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

Indonesia B-LOC ARG1
adalah O V
negara O ARG1
kepulauan O ARG1
. O O
Sumpah B-EVENT ARG1
Pemuda I-EVENT ARG1
dideklarasikan O V
pada O ARGM-TMP
28 B-DATE ARGM-TMP
Oktober I-DATE ARGM-TMP
1928 I-DATE ARGM-TMP
di O ARGM-LOC
Jakarta B-LOC ARGM-LOC
. O O
VOC B-ORG ARG1
berdiri O V
pada O ARGM-TMP
tahun O ARGM-TMP
1602 B-DATE ARGM-TMP
di O ARGM-LOC
Belanda B-LOC ARGM-LOC
. O O
Indonesia B-LOC ARG0
merdeka O V
pada O ARGM-TMP
17 B-DATE ARGM-TMP
Agustus I-DATE ARGM-TMP
1945 I-DATE ARGM-TMP
di O ARGM-LOC
Jakarta B-LOC ARGM-LOC
. O O
Gajah B-PER ARG0
Mada I-PER ARG0
mengucapkan O V
Sumpah B-EVENT ARG1
Palapa I-EVENT ARG1
untuk O O
mempersatukan O V
Nusantara B-LOC ARG1
. O O
Budi B-ORG ARG1
Utomo I-ORG ARG1
didirikan O V
pada O ARGM-TMP
20 B-DATE ARGM-TMP
Mei I-DATE ARGM-TMP
1908 I-DATE ARGM-TMP
. O O
Belanda B-ORG ARG0
melakukan O V
politik O ARG1
devide O ARG1
et O ARG1
impera O ARG1
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Gunung B-LOC ARG0
Tambora I-LOC ARG0
meletus O V
pada O ARGM-TMP
tahun O ARGM-TMP
1815 B-DATE ARGM-TMP
dan O O
mengubah O V
iklim O ARG1
dunia O ARG1
. O O
Ki B-PER ARG0
Hajar I-PER ARG0
Dewantara I-PER ARG0
mendirikan O V
Taman B-ORG ARG1
Siswa I-ORG ARG1
. O O
Sriwijaya B-ORG ARG1
merupakan O V
kerajaan O ARG1
maritim O ARG1
terbesar O ARG1
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
Tenggara I-LOC ARGM-LOC
. O O
Tragedi B-EVENT ARG1
10 B-DATE ARGM-TMP
November I-DATE ARGM-TMP
1945 I-DATE ARGM-TMP
terjadi O V
di O ARGM-LOC
Surabaya B-LOC ARGM-LOC
. O O
Indonesia B-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
antara O ARGM-LOC
Benua B-LOC ARGM-LOC
Asia I-LOC ARGM-LOC
dan O O
Australia B-LOC ARGM-LOC
. O O
VOC B-ORG ARG1
merupakan O V
perusahaan O ARG1
dagang O ARG1
Belanda B-LOC ARG1
yang O O
didirikan O V
tahun O ARGM-TMP
1602 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Penyebaran O ARG1
Islam B-EVENT ARG1
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
berkembang O V
pesat O ARGM-MNR
pada O ARGM-TMP
abad O ARGM-TMP
ke-13 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Asia B-LOC ARG1
adalah O V
benua O ARG1
dengan O ARG1
jumlah O ARG1
penduduk O ARG1
terbesar O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Orde B-EVENT ARG1
Baru I-EVENT ARG1
berkuasa O V
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
mulai O ARGM-TMP
tahun O ARGM-TMP
1966 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Selat B-LOC ARG1
Malaka I-LOC ARG1
adalah O V
jalur O ARG1
perdagangan O ARG1
penting O ARG1
sejak O ARGM-TMP
abad O ARGM-TMP
ke-7 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Gunung B-LOC ARG0
Krakatau I-LOC ARG0
meletus O V
pada O ARGM-TMP
tahun O ARGM-TMP
1883 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Indonesia B-LOC ARG0
memiliki O V
keragaman O ARG1
budaya O ARG1
yang O ARG1
tinggi O ARG1
. O O
Reformasi B-EVENT ARG1
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
dimulai O V
pada O ARGM-TMP
tahun O ARGM-TMP
1998 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Indonesia B-LOC ARG0
memiliki O V
dua O ARG1
musim O ARG1
yaitu O ARG1
hujan O ARG1
dan O ARG1
kemarau O ARG1
. O O
Indonesia B-LOC ARG0
memiliki O V
iklim O ARG1
tropis O ARG1
sepanjang O ARGM-TMP
tahun O ARGM-TMP
. O O
Pithecanthropus B-PER ARG1
erectus I-PER ARG1
ditemukan O V
di O ARGM-LOC
Trinil B-LOC ARGM-LOC
oleh O ARGM-CAU
Eugene B-PER ARGM-CAU
Dubois I-PER ARGM-CAU
. O O
Afrika B-LOC ARG1
dijuluki O V
sebagai O ARGM-PRD
Benua O ARG2
Hitam O ARG2
. O O
Proklamasi B-EVENT ARG1
kemerdekaan I-EVENT ARG1
Indonesia B-LOC ARG1
dibacakan O V
di O ARGM-LOC
Jalan B-LOC ARGM-LOC
Pegangsaan I-LOC ARGM-LOC
Timur I-LOC ARGM-LOC
Jakarta I-LOC ARGM-LOC
. O O
Kelapa O ARG1
sawit O ARG1
merupakan O V
komoditas O ARG1
ekspor O ARG1
unggulan O ARG1
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Situs B-LOC ARG1
Sangiran I-LOC ARG1
disebut O V
sebagai O ARG1
pusat O ARG1
evolusi O ARG1
manusia O ARG1
dunia O ARG1
. O O
Internet O ARG0
mempercepat O V
proses O ARG1
globalisasi O ARG1
di O ARGM-LOC
seluruh O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Letusan O ARG1
Gunung B-LOC ARG1
Tambora I-LOC ARG1
pada O ARGM-TMP
1815 B-DATE ARGM-TMP
mengubah O V
iklim O ARG1
global O ARG1
. O O
Pendidikan O ARG1
dapat O V
menjadi O V
alat O ARG1
mobilitas O ARG1
sosial O ARG1
vertikal O ARG1
. O O
Organisasi O ARG1
Indische B-ORG ARG1
Partij I-ORG ARG1
berdiri O V
pada O ARGM-TMP
1912 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Kerajaan O ARG1
Majapahit B-ORG ARG1
berdiri O V
pada O ARGM-TMP
akhir O ARGM-TMP
abad O ARGM-TMP
ke-13 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Kerajaan O ARG1
Sriwijaya B-ORG ARG1
berpusat O V
di O ARGM-LOC
Sumatra B-LOC ARGM-LOC
Selatan I-LOC ARGM-LOC
. O O
Sungai O ARG1
Nil B-LOC ARG1
merupakan O V
sumber O ARG1
kehidupan O ARG1
utama O ARG1
di O ARGM-LOC
Mesir B-LOC ARGM-LOC
. O O
Kerajaan O ARG1
Kediri B-ORG ARG1
terkenal O V
dengan O ARGM-MNR
kitab O ARGM-MNR
Kakawin B-EVENT ARGM-MNR
Arjunawiwaha I-EVENT ARGM-MNR
. O O
Kerajaan O ARG1
Tarumanegara B-ORG ARG1
berkembang O V
di O ARGM-LOC
wilayah O ARGM-LOC
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Barat I-LOC ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG0
ASEAN B-ORG ARG0
melakukan O V
perdagangan O ARG1
bebas O ARG1
melalui O ARGM-MNR
AFTA B-ORG ARGM-MNR
. O O
Asia B-LOC ARG1
dan O O
Eropa B-LOC ARG1
dipisahkan O V
oleh O ARGM-LOC
Pegunungan B-LOC ARGM-LOC
Ural I-LOC ARGM-LOC
. O O
Islam B-EVENT ARG1
masuk O V
ke O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
melalui O ARGM-MNR
jalur O ARGM-MNR
perdagangan O ARGM-MNR
. O O
Letusan O ARG1
Gunung B-LOC ARG1
Krakatau I-LOC ARG1
mengakibatkan O V
tsunami O ARG1
besar O ARG1
pada O ARGM-TMP
tahun O ARGM-TMP
1883 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Jepang B-LOC ARG0
mendarat O V
di O ARGM-LOC
Tarakan B-LOC ARGM-LOC
pada O ARGM-TMP
Januari B-DATE ARGM-TMP
1942 I-DATE ARGM-TMP
. O O
Benua O ARG1
Asia B-LOC ARG1
memiliki O V
luas O ARG1
sekitar O ARGM-MNR
44 O ARGM-MNR
juta O ARGM-MNR
kilometer O ARGM-MNR
persegi O ARGM-MNR
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Everest I-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
perbatasan O ARGM-LOC
Nepal B-LOC ARGM-LOC
dan O O
Tibet B-LOC ARGM-LOC
. O O
Kerajaan O ARG1
Mataram B-ORG ARG1
Kuno I-ORG ARG1
berkembang O V
di O ARGM-LOC
Pulau O ARGM-LOC
Jawa B-LOC ARGM-LOC
pada O ARGM-TMP
abad O ARGM-TMP
ke-8 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Asia B-LOC ARG1
dikenal O V
sebagai O ARG1
benua O ARG1
dengan O ARG1
jumlah O ARG1
penduduk O ARG1
terbesar O ARG1
. O O
Kerajaan O ARG1
Kutai B-ORG ARG1
berlokasi O V
di O ARGM-LOC
Kalimantan B-LOC ARGM-LOC
Timur I-LOC ARGM-LOC
. O O
ASEAN B-ORG ARG1
didirikan O V
pada O ARGM-TMP
8 B-DATE ARGM-TMP
Agustus I-DATE ARGM-TMP
1967 I-DATE ARGM-TMP
di O ARGM-LOC
Bangkok B-LOC ARGM-LOC
. O O
Australia B-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
sebelah O ARGM-LOC
selatan O ARGM-LOC
Benua B-LOC ARGM-LOC
Asia I-LOC ARGM-LOC
. O O
Selat B-LOC ARG1
Gibraltar I-LOC ARG1
menghubungkan O V
Laut B-LOC ARG1
Mediterania I-LOC ARG1
dengan O ARG1
Samudra B-LOC ARG1
Atlantik I-LOC ARG1
. O O
Benua O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
terdiri O V
atas O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
Utara I-LOC ARG1
dan O O
Amerika B-LOC ARG1
Selatan I-LOC ARG1
. O O
Kebudayaan O ARG1
Dongson B-EVENT ARG1
berkembang O V
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
Tenggara I-LOC ARGM-LOC
pada O ARGM-TMP
zaman O ARGM-TMP
perunggu O ARGM-TMP
. O O
Kerajaan O ARG1
Samudra B-ORG ARG1
Pasai I-ORG ARG1
berkembang O V
pada O ARGM-TMP
abad O ARGM-TMP
ke-13 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Kerajaan O ARG1
Demak B-ORG ARG1
didirikan O V
oleh O ARGM-CAU
Raden B-PER ARGM-CAU
Patah I-PER ARGM-CAU
. O O
Kerajaan O ARG1
Singhasari B-ORG ARG1
didirikan O V
pada O ARGM-TMP
1222 B-DATE ARGM-TMP
oleh O ARGM-CAU
Ken B-PER ARGM-CAU
Arok I-PER ARGM-CAU
. O O
Pulau O ARG1
Sumatra B-LOC ARG1
sering O ARGM-MNR
disebut O V
dengan O ARG1
Swarna B-LOC ARG1
Dwipa I-LOC ARG1
. O O
Kerajaan O ARG1
Buleleng B-ORG ARG1
berkembang O V
di O ARGM-LOC
pulau O ARGM-LOC
Bali B-LOC ARGM-LOC
. O O
Bangsa O ARG1
Melayu B-LOC ARG1
berasal O V
dari O ARGM-LOC
daratan O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Merapi I-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
perbatasan O ARGM-LOC
Yogyakarta B-LOC ARGM-LOC
dan O O
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Tengah I-LOC ARGM-LOC
. O O
Samudra B-LOC ARG1
Atlantik I-LOC ARG1
adalah O V
samudra O ARG1
terluas O ARG1
kedua O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Tanam B-EVENT ARG1
Paksa I-EVENT ARG1
dilaksanakan O V
pada O ARGM-TMP
masa O ARGM-TMP
pemerintahan O ARGM-TMP
Gubernur B-PER ARGM-CAU
Jenderal I-PER ARGM-CAU
Van I-PER ARGM-CAU
den I-PER ARGM-CAU
Bosch I-PER ARGM-CAU
. O O
Kerajaan O ARG1
Kalingga B-ORG ARG1
dipimpin O V
oleh O ARGM-CAU
Ratu B-PER ARGM-CAU
Shima I-PER ARGM-CAU
yang O ARGM-MNR
bijaksana O ARGM-MNR
. O O
Kerajaan O ARG1
Kediri B-ORG ARG1
dikenal O V
dengan O ARGM-MNR
raja O ARG1
terkenalnya O ARG1
yaitu O ARG1
Jayabaya B-PER ARG1
. O O
Kerajaan O ARG1
Kutai B-ORG ARG1
berdiri O V
sekitar O ARGM-TMP
abad O ARGM-TMP
ke-4 B-DATE ARGM-TMP
Masehi I-DATE ARGM-TMP
. O O
Asia B-LOC ARG1
adalah O V
benua O ARG1
terbesar O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Selat B-LOC ARG1
Malaka I-LOC ARG1
menghubungkan O V
Samudra B-LOC ARG1
Hindia I-LOC ARG1
dan O O
Laut B-LOC ARG1
Cina I-LOC ARG1
Selatan I-LOC ARG1
. O O
Sungai O ARG1
Amazon B-LOC ARG1
merupakan O V
sungai O ARG1
terpanjang O ARG1
di O ARGM-LOC
Amerika B-LOC ARGM-LOC
Selatan I-LOC ARGM-LOC
. O O
Kerajaan O ARG1
Sriwijaya B-ORG ARG1
mempunyai O V
kekuatan O ARG1
di O ARGM-LOC
bidang O ARGM-LOC
maritim O ARGM-LOC
. O O
Proklamasi B-EVENT ARG1
Kemerdekaan I-EVENT ARG1
Indonesia B-LOC ARG1
terjadi O V
pada O ARGM-TMP
17 B-DATE ARGM-TMP
Agustus I-DATE ARGM-TMP
1945 I-DATE ARGM-TMP
. O O
Papua B-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
sebelah O ARGM-LOC
timur O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Bromo I-LOC ARG1
adalah O V
gunung O ARG1
api O ARG1
aktif O ARG1
yang O ARG1
ada O ARG1
di O ARGM-LOC
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Timur I-LOC ARGM-LOC
. O O
Revolusi B-EVENT ARG1
Industri I-EVENT ARG1
dimulai O V
di O ARGM-LOC
Inggris B-LOC ARGM-LOC
pada O ARGM-TMP
abad O ARGM-TMP
ke-18 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Candi O ARG1
Borobudur B-LOC ARG1
dibangun O V
pada O ARGM-TMP
abad O ARGM-TMP
ke-8 B-DATE ARGM-TMP
. O O
Kerajaan O ARG1
Malaka B-ORG ARG1
berkembang O V
sebagai O ARGM-MNR
pusat O ARGM-MNR
perdagangan O ARGM-MNR
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
Tenggara I-LOC ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG1
Australia B-LOC ARG1
beriklim O V
kering O ARG1
di O ARGM-LOC
sebagian O ARGM-LOC
besar O ARGM-LOC
wilayahnya O ARGM-LOC
. O O
Asia B-LOC ARG1
Tenggara I-LOC ARG1
memiliki O V
banyak O ARG1
negara O ARG1
kepulauan O ARG1
seperti O ARG1
Indonesia B-LOC ARG1
dan O O
Filipina B-LOC ARG1
. O O
Kerajaan O ARG1
Majapahit B-ORG ARG1
dikenal O V
karena O ARGM-CAU
keberhasilannya O ARG1
memperluas O V
wilayah O ARG1
Nusantara B-LOC ARG1
. O O
Afrika B-LOC ARG1
memiliki O V
Sahara B-LOC ARG1
sebagai O ARGM-MNR
gurun O ARG1
terbesar O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Sungai O ARG1
Nil B-LOC ARG1
mengalir O V
dari O ARGM-LOC
Uganda B-LOC ARGM-LOC
ke O ARGM-LOC
Mesir B-LOC ARGM-LOC
. O O
Samudra B-LOC ARG1
Pasifik I-LOC ARG1
adalah O V
samudra O ARG1
terluas O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Kegiatan O ARG1
bercocok O V
tanam O ARG1
berkembang O V
pada O ARGM-TMP
zaman O ARGM-TMP
Neolitikum B-EVENT ARGM-TMP
. O O
Indonesia B-LOC ARG0
memiliki O V
ribuan O ARG1
pulau O ARG1
yang O ARG1
tersebar O V
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
Tenggara I-LOC ARGM-LOC
. O O
Candi O ARG1
Prambanan B-LOC ARG1
merupakan O V
candi O ARG1
Hindu O ARG1
terbesar O ARG1
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Kerajaan O ARG1
Banjar B-ORG ARG1
berkembang O V
di O ARGM-LOC
Kalimantan B-LOC ARGM-LOC
Selatan I-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
dibagi O V
menjadi O ARGM-MNR
Amerika B-LOC ARG1
Utara I-LOC ARG1
dan O O
Amerika B-LOC ARG1
Selatan I-LOC ARG1
. O O
Sungai O ARG1
Amazon B-LOC ARG1
mengalir O V
melalui O ARGM-LOC
hutan O ARGM-LOC
Amazon B-LOC ARGM-LOC
. O O
Samudra B-LOC ARG1
Atlantik I-LOC ARG1
memisahkan O V
Benua O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
dan O O
Eropa B-LOC ARG1
. O O
Asia B-LOC ARG1
dan O O
Afrika B-LOC ARG1
terhubung O V
oleh O ARGM-MNR
Terusan B-LOC ARGM-MNR
Suez I-LOC ARGM-MNR
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Everest I-LOC ARG1
adalah O V
gunung O ARG1
tertinggi O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG1
Jepang B-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
Timur I-LOC ARGM-LOC
. O O
Eropa B-LOC ARG1
memiliki O V
banyak O ARG1
negara O ARG1
berkembang O ARG1
. O O
Benua O ARG1
Australia B-LOC ARG1
dikelilingi O V
oleh O ARGM-LOC
samudra O ARGM-LOC
dan O ARGM-LOC
laut O ARGM-LOC
. O O
Kerajaan O ARG1
Ternate B-ORG ARG1
berkembang O V
di O ARGM-LOC
Maluku B-LOC ARGM-LOC
Utara I-LOC ARGM-LOC
. O O
Sungai O ARG1
Yangtze B-LOC ARG1
adalah O V
sungai O ARG1
terpanjang O ARG1
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Laut B-LOC ARG1
Mati I-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
antara O ARGM-LOC
Yordania B-LOC ARGM-LOC
dan O O
Israel B-LOC ARGM-LOC
. O O
Pulau O ARG1
Sulawesi B-LOC ARG1
memiliki O V
bentuk O ARG1
seperti O ARGM-MNR
huruf O ARGM-MNR
K O ARGM-MNR
. O O
Selat B-LOC ARG1
Gibraltar I-LOC ARG1
memisahkan O V
Benua O ARG1
Eropa B-LOC ARG1
dan O O
Afrika B-LOC ARG1
. O O
Asia B-LOC ARG1
adalah O V
benua O ARG1
terpadat O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG1
Thailand B-LOC ARG1
beribukota O V
di O ARGM-LOC
Bangkok B-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Antartika B-LOC ARG1
memiliki O V
suhu O ARG1
terdingin O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Selat B-LOC ARG1
Makassar I-LOC ARG1
terletak O V
antara O ARGM-LOC
Pulau O ARGM-LOC
Kalimantan B-LOC ARGM-LOC
dan O O
Pulau O ARGM-LOC
Sulawesi B-LOC ARGM-LOC
. O O
Kerajaan O ARG1
Makassar B-ORG ARG1
berkembang O V
pada O ARGM-TMP
abad O ARGM-TMP
ke-16 B-DATE ARGM-TMP
di O ARGM-LOC
Sulawesi B-LOC ARGM-LOC
Selatan I-LOC ARGM-LOC
. O O
Samudra B-LOC ARG1
Hindia I-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
sebelah O ARGM-LOC
selatan O ARGM-LOC
Benua B-LOC ARGM-LOC
Asia O O
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Fuji I-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
Jepang B-LOC ARGM-LOC
. O O
Afrika B-LOC ARG1
memiliki O V
jumlah O ARG1
negara O ARG1
terbanyak O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Sungai O ARG1
Nil B-LOC ARG1
terkenal O V
sebagai O ARGM-MNR
sungai O ARGM-MNR
terpanjang O ARGM-MNR
di O ARGM-LOC
Afrika B-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Eropa B-LOC ARG1
terkenal O V
dengan O ARGM-MNR
empat O ARG1
musim O ARG1
yang O ARG1
berbeda O ARG1
. O O
Terusan B-LOC ARG1
Panama I-LOC ARG1
menghubungkan O V
Samudra B-LOC ARG1
Atlantik I-LOC ARG1
dan O O
Samudra B-LOC ARG1
Pasifik I-LOC ARG1
. O O
Negara O ARG1
Brunei B-LOC ARG1
Darussalam I-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
Pulau O ARGM-LOC
Kalimantan B-LOC ARGM-LOC
. O O
Antartika B-LOC ARG1
hanya O ARGM-MOD
dihuni O V
oleh O ARGM-CAU
peneliti O ARG1
. O O
Australia B-LOC ARG1
adalah O V
benua O ARG1
terkecil O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Sungai O ARG1
Amazon B-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
Benua O ARGM-LOC
Amerika B-LOC ARGM-LOC
Selatan I-LOC ARGM-LOC
. O O
Danau O ARG1
Baikal B-LOC ARG1
merupakan O V
danau O ARG1
terdalam O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Sungai O ARG1
Mississippi B-LOC ARG1
mengalir O V
di O ARGM-LOC
Amerika B-LOC ARGM-LOC
Serikat I-LOC ARGM-LOC
. O O
Mount B-LOC ARG1
Elbrus I-LOC ARG1
adalah O V
gunung O ARG1
tertinggi O ARG1
di O ARGM-LOC
Benua O ARGM-LOC
Eropa B-LOC ARGM-LOC
. O O
Padang O ARG1
Pasir O ARG1
Gobi B-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
Tengah I-LOC ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG1
Filipina B-LOC ARG1
terdiri O V
dari O ARG1
lebih O ARG1
dari O ARG1
7.000 O ARG1
pulau O ARG1
. O O
Selat B-LOC ARG1
Bosporus I-LOC ARG1
menghubungkan O V
Laut B-LOC ARG1
Hitam I-LOC ARG1
dan O O
Laut B-LOC ARG1
Marmara I-LOC ARG1
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Kilimanjaro I-LOC ARG1
berada O V
di O ARGM-LOC
Tanzania B-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Afrika B-LOC ARG1
terkenal O V
dengan O ARGM-MNR
hewan-hewan O ARG1
liar O ARG1
. O O
Australia B-LOC ARG1
memiliki O V
iklim O ARG1
gurun O ARG1
di O ARGM-LOC
bagian O ARGM-LOC
tengah O ARGM-LOC
. O O
Pegunungan O ARG1
Andes B-LOC ARG1
merupakan O V
pegunungan O ARG1
terpanjang O ARG1
di O ARGM-LOC
Benua O ARGM-LOC
Amerika B-LOC ARGM-LOC
Selatan I-LOC ARGM-LOC
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Aconcagua I-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
Argentina B-LOC ARGM-LOC
. O O
Sahara B-LOC ARG1
adalah O V
gurun O ARG1
terluas O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG1
Singapura B-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
Tenggara I-LOC ARGM-LOC
. O O
Selat B-LOC ARG1
Dardanella I-LOC ARG1
menghubungkan O V
Laut B-LOC ARG1
Aegea I-LOC ARG1
dengan O ARGM-MNR
Laut B-LOC ARG1
Marmara I-LOC ARG1
. O O
Danau O ARG1
Victoria B-LOC ARG1
merupakan O V
danau O ARG1
terbesar O ARG1
di O ARGM-LOC
Afrika B-LOC ARGM-LOC
. O O
Pegunungan O ARG1
Rocky B-LOC ARG1
terdapat O V
di O ARGM-LOC
Amerika B-LOC ARGM-LOC
Utara I-LOC ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG1
Kamboja B-LOC ARG1
memiliki O V
Candi O ARG1
Angkor B-LOC ARG1
Wat I-LOC ARG1
yang O ARGM-MNR
terkenal O ARGM-MNR
. O O
Sungai O ARG1
Seine B-LOC ARG1
mengalir O V
melewati O ARGM-MNR
kota O ARGM-MNR
Paris B-LOC ARGM-MNR
. O O
Benua O ARG1
Asia B-LOC ARG1
merupakan O V
benua O ARG1
dengan O ARGM-MNR
populasi O ARGM-MNR
terbanyak O ARGM-MNR
. O O
Sungai O ARG1
Gangga B-LOC ARG1
merupakan O V
sungai O ARG1
suci O ARG1
bagi O ARGM-CAU
umat O ARGM-CAU
Hindu B-ORG ARGM-CAU
di O ARGM-LOC
India B-LOC ARGM-LOC
. O O
Danau O ARG1
Toba B-LOC ARG1
adalah O V
danau O ARG1
terbesar O ARG1
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Sungai O ARG1
Rhein B-LOC ARG1
mengalir O V
melalui O ARGM-MNR
Jerman B-LOC ARGM-MNR
dan O O
Belanda B-LOC ARGM-MNR
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Etna I-LOC ARG1
adalah O V
gunung O ARG1
api O ARG1
teraktif O ARG1
di O ARGM-LOC
Eropa B-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Australia B-LOC ARG1
memiliki O V
Padang O ARG1
Pasir O ARG1
Simpson B-LOC ARG1
yang O ARGM-MNR
luas O ARGM-MNR
. O O
Terusan B-LOC ARG1
Suez I-LOC ARG1
menghubungkan O V
Laut B-LOC ARG1
Merah I-LOC ARG1
dan O O
Laut B-LOC ARG1
Mediterania I-LOC ARG1
. O O
Negara O ARG1
Mesir B-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
Benua O ARGM-LOC
Afrika B-LOC ARGM-LOC
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Denali I-LOC ARG1
adalah O V
gunung O ARG1
tertinggi O ARG1
di O ARGM-LOC
Amerika B-LOC ARGM-LOC
Utara I-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
terdiri O V
atas O ARG1
dua O ARG1
benua O ARG1
besar O ARG1
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Mont I-LOC ARG1
Blanc I-LOC ARG1
adalah O V
gunung O ARG1
tertinggi O ARG1
di O ARGM-LOC
Eropa B-LOC ARGM-LOC
Barat I-LOC ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG1
Laos B-LOC ARG1
berada O V
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
Tenggara I-LOC ARGM-LOC
. O O
Laut B-LOC ARG1
Kaspia I-LOC ARG1
terkenal O V
sebagai O ARGM-MNR
danau O ARG1
terbesar O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Gunung B-LOC ARG1
Cook I-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
Selandia B-LOC ARGM-LOC
Baru I-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Afrika B-LOC ARG1
dilewati O V
oleh O ARGM-LOC
Garis O ARGM-LOC
Khatulistiwa B-LOC ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG1
Vietnam B-LOC ARG1
beribukota O V
di O ARGM-LOC
Hanoi B-LOC ARGM-LOC
. O O
Laut B-LOC ARG1
Karibia I-LOC ARG1
berada O V
di O ARGM-LOC
kawasan O ARGM-LOC
Amerika B-LOC ARGM-LOC
Tengah I-LOC ARGM-LOC
. O O
Pegunungan O ARG1
Alpen B-LOC ARG1
terletak O V
di O ARGM-LOC
wilayah O ARGM-LOC
Eropa B-LOC ARGM-LOC
Barat I-LOC ARGM-LOC
. O O
Negara O ARG1
Myanmar B-LOC ARG1
berbatasan O V
dengan O ARGM-MNR
Thailand B-LOC ARGM-MNR
dan O O
Laos B-LOC ARGM-MNR
. O O
Australia B-LOC ARG1
merupakan O V
benua O ARG1
yang O ARG1
paling O ARG1
datar O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Asia B-LOC ARG1
terletak O V
pada O ARGM-LOC
26º B-TIME ARGM-LOC
BT I-TIME ARGM-LOC
O O
170º B-TIME ARGM-LOC
BT I-TIME ARGM-LOC
dan O O
11º B-TIME ARGM-LOC
LS I-TIME ARGM-LOC
O O
80º B-TIME ARGM-LOC
LU I-TIME ARGM-LOC
. O O
Hampir O ARGM-MNR
seluruh O ARGM-MNR
wilayahnya O ARG1
berada O V
di O ARGM-LOC
belahan O ARGM-LOC
bumi O ARGM-LOC
utara B-LOC ARGM-LOC
( O O
BBU B-LOC ARGM-LOC
) O O
. O O
Hanya O ARGM-MOD
sebagian O ARGM-MOD
kecil O ARGM-MOD
yang O ARG1
berada O V
di O ARGM-LOC
belahan O ARGM-LOC
bumi O ARGM-LOC
selatan B-LOC ARGM-LOC
, O O
termasuk O ARGM-MNR
Indonesia B-LOC ARGM-MNR
. O O
Batas O ARG1
Benua O ARG1
Asia B-LOC ARG1
ialah O V
Samudra B-LOC ARG2
Arktik I-LOC ARG2
di O ARGM-LOC
utara B-LOC ARGM-LOC
, O O
Samudra B-LOC ARG1
Hindia I-LOC ARG1
di O ARGM-LOC
selatan B-LOC ARGM-LOC
, O O
Benua O ARG1
Eropa B-LOC ARG1
, O O
Pegunungan B-LOC ARG1
Ural I-LOC ARG1
, O O
Laut B-LOC ARG1
Kaspia I-LOC ARG1
, O O
Laut B-LOC ARG1
Hitam I-LOC ARG1
, O O
Selat B-LOC ARG1
Bosporus I-LOC ARG1
, O O
Selat B-LOC ARG1
Dardanella I-LOC ARG1
, O O
Laut B-LOC ARG1
Tengah I-LOC ARG1
, O O
Terusan B-LOC ARG1
Suez I-LOC ARG1
, O O
dan O O
Laut B-LOC ARG1
Merah I-LOC ARG1
di O O
barat B-LOC ARGM-LOC
, O O
serta O O
dengan O O
Selat B-LOC ARG1
Bering I-LOC ARG1
dan O O
Samudra B-LOC ARG1
Pasifik I-LOC ARG1
di O ARGM-LOC
timur B-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Asia B-LOC ARG1
merupakan O V
benua O ARG1
terluas O ARG1
di O ARGM-LOC
permukaan O ARGM-LOC
bumi B-LOC ARGM-LOC
. O O
Luasnya O ARG1
mencapai O V
44.000.000 O ARG1
km2 O ARG1
atau O O
seperempat O ARG1
luas O ARG1
wilayah O ARG1
daratan O ARG1
dunia B-LOC ARGM-LOC
. O O
atau O O
empat O ARG1
setengah O ARG1
kali O ARG1
luas O ARG1
Benua B-LOC ARG1
Eropa I-LOC ARG1
. O O
Wilayahnya O ARG1
membentang O V
dari O ARGM-DIR
Turki B-LOC ARGM-DIR
di O ARGM-LOC
bagian O ARGM-LOC
barat O ARGM-LOC
sampai O ARGM-DIR
Rusia B-LOC ARGM-DIR
di O ARGM-LOC
bagian O ARGM-LOC
timur O ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Asia B-LOC ARG1
juga O ARGM-ADJ
meliputi O V
Indonesia B-LOC ARG1
di O ARGM-LOC
selatan B-LOC ARGM-LOC
sampai O ARGM-DIR
Rusia B-LOC ARG1
di O ARGM-LOC
utara B-LOC ARGM-LOC
mendekati O ARGM-DIR
kutub O ARGM-LOC
utara B-LOC ARGM-LOC
. O O
Dibandingkan O ARGM-CAU
dengan O ARGM-CAU
negara O ARG1
lainnya O ARG1
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
, O O
maka O ARGM-MOD
Rusia B-LOC ARG1
adalah O V
negara O ARG1
terluas O ARG1
di O ARGM-LOC
Benua O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Asia B-LOC ARG1
terbagi O V
menjadi O ARGM-MNR
beberapa O ARG1
wilayah O ARG1
atau O O
region O ARG1
yaitu O ARGM-MNR
Asia B-LOC ARG1
Barat I-LOC ARG1
atau O O
Asia B-LOC ARG1
Barat I-LOC ARG1
Daya I-LOC ARG1
( O O
Asia B-LOC ARG1
Timur I-LOC ARG1
Tengah I-LOC ARG1
) O O
, O O
Asia B-LOC ARG1
Tengah I-LOC ARG1
, O O
Asia B-LOC ARG1
Timur I-LOC ARG1
, O O
Asia B-LOC ARG1
Selatan I-LOC ARG1
, O O
Asia B-LOC ARG1
Tenggara I-LOC ARG1
dan O O
Rusia B-LOC ARG1
. O O
Masing-masing O ARG1
wilayah O ARG1
memiliki O V
ciri O ARG1
atau O O
karakteristik O ARG1
yang O O
membedakannya O ARG1
dengan O ARGM-CAU
wilayah O ARG1
lainnya O ARG1
. O O
Pembagian O ARG1
tersebut O ARG1
lebih O ARGM-MNR
didasari O V
oleh O ARGM-CAU
perbedaan O ARGM-CAU
budaya O ARGM-CAU
dibandingkan O ARGM-MNR
aspek O ARG1
fisik O ARG1
wilayah O ARG1
. O O
Pembagian O ARG1
Benua B-LOC ARG1
Asia I-LOC ARG1
menjadi O V
sejumlah O ARG1
wilayah O ARG1
atau O O
region O ARG1
dapat O ARGM-MOD
dilihat O V
pada O ARGM-LOC
peta O ARGM-LOC
bagan O ARGM-LOC
berikut O ARGM-LOC
ini O ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
sering O ARGM-MNR
juga O ARGM-MNR
disebut O V
sebagai O ARGM-MNR
Benua B-LOC ARG2
Merah I-LOC ARG2
. O O
Sebutan O ARG1
itu O ARG1
didapat O V
karena O ARGM-CAU
benua O ARG0
tersebut O ARG0
terdapat O V
Suku B-ORG ARG1
Bangsa I-ORG ARG1
Indian I-ORG ARG1
. O O
Suku B-ORG ARG0
Indian I-ORG ARG0
tidak O ARGM-NEG
berkulit O V
merah O ARG1
sebenarnya O ARGM-MNR
kulit O ARG1
mereka O ARG1
terlihat O V
merah O ARG1
karena O ARGM-CAU
Suku B-ORG ARG0
Indian I-ORG ARG0
suka O ARGM-MNR
melumuri O V
kulit O ARG1
dengan O ARGM-MNR
cat O ARG1
berwarna O ARGM-MNR
merah O ARG1
. O O
Benua O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
terletak O V
pada O ARGM-LOC
1700 B-TIME ARGM-LOC
BT I-TIME ARGM-LOC
O O
350 B-TIME ARGM-LOC
BB I-TIME ARGM-LOC
dan O O
830 B-TIME ARGM-LOC
LU I-TIME ARGM-LOC
O O
550 B-TIME ARGM-LOC
LS I-TIME ARGM-LOC
. O O
Batas O ARG1
Benua O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
ialah O V
Samudra B-LOC ARG2
Arktik I-LOC ARG2
di O ARGM-LOC
utara B-LOC ARGM-LOC
, O O
Laut B-LOC ARG1
Weddel I-LOC ARG1
, O O
Samudra B-LOC ARG1
Atlantik I-LOC ARG1
, O O
dan O O
Samudra B-LOC ARG1
Pasifik I-LOC ARG1
di O ARGM-LOC
selatan B-LOC ARGM-LOC
, O O
Samudra B-LOC ARG1
Atlantik I-LOC ARG1
di O ARGM-LOC
timur B-LOC ARGM-LOC
, O O
serta O O
Samudra B-LOC ARG1
Pasifik I-LOC ARG1
di O ARGM-LOC
barat B-LOC ARGM-LOC
. O O
Benua O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
merupakan O V
benua O ARG1
terbesar O ARG1
kedua O ARG1
setelah O ARGM-CAU
Asia B-LOC ARGM-CAU
. O O
Luas O ARG1
Benua B-LOC ARG1
Amerika I-LOC ARG1
mencapai O V
42.057.100 O ARG1
km2 O ARG1
. O O
Perhatikanlah O V
peta O ARG1
Benua B-LOC ARG1
Amerika I-LOC ARG1
berikut O ARG1
ini O ARG1
, O O
cermatilah O V
negara-negara O ARG1
yang O ARG1
menjadi O V
bagiannya O ARG1
. O O
Secara O ARGM-MNR
geografis O ARGM-MNR
, O O
Amerika B-LOC ARG1
terbagi O V
atas O ARGM-MNR
empat O ARG1
kawasan O ARG1
atau O O
region O ARG1
yakni O ARGM-MNR
kawasan O ARG1
Amerika B-LOC ARG1
Selatan I-LOC ARG1
, O O
Amerika B-LOC ARG1
Utara I-LOC ARG1
, O O
Amerika B-LOC ARG1
Tengah I-LOC ARG1
, O O
dan O O
Kepulauan B-LOC ARG1
Karibia B-LOC ARG1
yang O O
terletak O V
di O ARGM-LOC
sekitar O ARGM-LOC
Amerika B-LOC ARGM-LOC
bagian O ARGM-LOC
tengah O ARGM-LOC
. O O
Sejumlah O ARG1
ahli O ARG1
geografi O ARG1
berpendapat O V
bahwa O O
Meksiko B-LOC ARG1
masuk O V
ke O ARGM-DIR
dalam O ARGM-DIR
wilayah O ARGM-LOC
Amerika B-LOC ARGM-LOC
Tengah I-LOC ARGM-LOC
. O O
Peta O ARG1
berikut O ARG1
menggambarkan O V
pembagian O ARG1
wilayah O ARG1
Benua B-LOC ARG1
Amerika I-LOC ARG1
. O O
Benua O ARG1
Eropa B-LOC ARG1
dijuluki O V
sebagai O ARGM-MNR
benua O ARG2
biru O ARG2
. O O
Ada O ARGM-EX
dua O ARG1
alasan O ARG1
kenapa O ARGM-CAU
disebut O V
benua O ARG2
biru O ARG2
. O O
Pertama O ARGM-ORD
, O O
mayoritas O ARG1
penduduk O ARG1
Eropa B-LOC ARG1
memiliki O V
bola O ARG1
mata O ARG1
berwarna O ARGM-MNR
biru O ARGM-MNR
. O O
Kedua O ARGM-ORD
, O O
sejak O ARGM-TMP
zaman O ARGM-TMP
dahulu O ARGM-TMP
, O O
banyak O ARGM-MNR
kerajaan O ARG1
terkenal O ARG1
berada O V
di O ARGM-LOC
Benua B-LOC ARGM-LOC
Eropa I-LOC ARGM-LOC
sehingga O O
dikenal O V
adanya O ARG1
istilah O ARG1
darah O ARG1
biru O ARG1
( O O
bangsawan O ARG1
) O O
. O O
Benua O ARG1
Eropa B-LOC ARG1
secara O ARGM-MNR
fisik O ARGM-MNR
sebenarnya O ARGM-MNR
menjadi O V
satu O ARG1
daratan O ARG1
dengan O ARGM-LOC
Benua B-LOC ARGM-LOC
Asia I-LOC ARGM-LOC
. O O
Keduanya O ARG1
hanya O ARGM-MOD
dipisahkan O V
oleh O ARGM-CAU
sebuah O ARG1
pegunungan O ARG1
yaitu O O
Pegunungan B-LOC ARG1
Ural I-LOC ARG1
. O O
Namun O ARGM-ADV
, O O
umumnya O ARGM-MNR
Eropa B-LOC ARG1
dan O O
Asia B-LOC ARG1
masing-masing O ARGM-MNR
dianggap O V
sebagai O ARGM-MNR
benua O ARG2
. O O
Alasannya O ARGM-CAU
, O O
kedua O ARG1
benua O ARG1
tersebut O ARG1
memiliki O V
budaya O ARG1
yang O O
berbeda O ARG1
. O O
Benua O ARG1
Eropa B-LOC ARG1
terletak O V
pada O ARGM-LOC
90 B-TIME ARGM-LOC
BB I-TIME ARGM-LOC
O O
600 B-TIME ARGM-LOC
BT I-TIME ARGM-LOC
dan O O
350 B-TIME ARGM-LOC
LU I-TIME ARGM-LOC
O O
800 B-TIME ARGM-LOC
LU I-TIME ARGM-LOC
. O O
Jika O ARGM-ADV
dilihat O V
letaknya O ARG1
, O O
Benua B-LOC ARG1
Eropa I-LOC ARG1
berada O V
di O ARGM-LOC
luar O ARGM-LOC
wilayah O ARGM-LOC
tropis O ARGM-LOC
. O O
Artinya O ARGM-CAU
, O O
iklim O ARG1
di O ARGM-LOC
wilayah O ARGM-LOC
Benua B-LOC ARGM-LOC
Eropa I-LOC ARGM-LOC
adalah O V
subtropis O ARG2
dan O O
sedang O ARG2
. O O
Karena O ARGM-CAU
posisinya O ARGM-CAU
, O O
Benua B-LOC ARG1
Eropa I-LOC ARG1
mengalami O V
empat O ARG1
musim O ARG1
, O O
yaitu O ARGM-MNR
musim O ARG1
semi O ARG1
, O O
panas O ARG1
, O O
gugur O ARG1
, O O
dan O ARG1
dingin O ARG1
. O O
Luas O ARG1
Benua B-LOC ARG1
Eropa I-LOC ARG1
mencapai O V
10.355.000 O ARG1
km2 O ARG1
. O O
Secara O ARGM-MNR
geografis O ARGM-MNR
, O O
Benua B-LOC ARG1
Eropa I-LOC ARG1
berbatasan O V
dengan O ARGM-CAU
Samudra B-LOC ARG2
Arktik I-LOC ARG2
di O ARGM-LOC
utara B-LOC ARGM-LOC
, O O
Laut B-LOC ARG2
Tengah I-LOC ARG2
di O ARGM-LOC
selatan B-LOC ARGM-LOC
, O O
Samudra B-LOC ARG2
Atlantik I-LOC ARG2
di O ARGM-LOC
barat B-LOC ARGM-LOC
, O O
serta O O
Benua B-LOC ARG2
Asia I-LOC ARG2
di O ARGM-LOC
timur B-LOC ARGM-LOC
. O O
Batas O ARG1
Benua B-LOC ARG1
Eropa I-LOC ARG1
dengan O ARGM-CAU
Benua B-LOC ARG1
Asia I-LOC ARG1
adalah O V
Pegunungan B-LOC ARG2
Ural I-LOC ARG2
, O O
Selat B-LOC ARG2
Dardanella I-LOC ARG2
, O O
dan O O
Laut B-LOC ARG2
Kaspia I-LOC ARG2
. O O
Eropa B-LOC ARG1
terbagi O V
atas O ARGM-MNR
empat O ARG1
kawasan O ARG1
atau O O
region O ARG1
yakni O ARGM-MNR
kawasan O ARG1
Eropa B-LOC ARG1
Barat I-LOC ARG1
, O O
Eropa B-LOC ARG1
Timur I-LOC ARG1
, O O
Eropa B-LOC ARG1
Selatan I-LOC ARG1
, O O
dan O O
Eropa B-LOC ARG1
Utara I-LOC ARG1
. O O
Apa O O
yang O O
mendasari O V
pembagian O ARG1
wilayah O ARG1
tersebut O ARG1
? O O
Pembagian O ARG1
wilayah O ARG1
atau O O
region O ARG1
tersebut O ARG1
lebih O ARGM-MNR
pada O ARGM-MNR
perbedaan O ARGM-CAU
kondisi O ARG1
geografis O ARG1
yang O O
mencakup O V
aspek O ARG1
fisik O ARG1
dan O O
budaya O ARG1
. O O
Pada O ARGM-TMP
saat O ARGM-TMP
ini O ARGM-TMP
pewilayahan O ARG1
semacam O ARG1
ini O ARG1
sudah O ARGM-MOD
mulai O ARGM-MOD
pudar O V
dengan O ARGM-CAU
adanya O ARGM-CAU
ikatan O ARGM-CAU
secara O ARGM-MNR
ekonomi O ARGM-CAU
dan O O
politik O ARGM-CAU
melalui O ARGM-MNR
lembaga O ARGM-LOC
Uni B-ORG ARG1
Eropa I-ORG ARG1
( O O
European B-ORG ARG1
Union I-ORG ARG1
) O O
. O O
Walaupun O ARGM-ADV
demikian O ARGM-ADV
, O O
regionalisasi O ARG1
secara O ARGM-MNR
geografis O ARGM-MNR
perlu O ARGM-MOD
kalian O ARG0
ketahui O V
seperti O ARGM-MNR
tampak O ARGM-MNR
pada O ARGM-LOC
peta O ARGM-LOC
berikut O ARGM-LOC
ini O ARGM-LOC
. O O
Perjalanan O ARG1
kisah O ARG1
perkembangan O ARG1
manusia O ARG1
di O ARGM-LOC
Kepulauan B-LOC ARGM-LOC
Indonesia I-LOC ARGM-LOC
tidak O ARGM-NEG
dapat O ARGM-MOD
kita O ARG0
lepaskan O V
dari O ARGM-LOC
keberadaan O ARG1
bentangan O ARG1
luas O ARG1
perbukitan O ARG1
tandus O ARG1
yang O ARG1
berada O V
di O ARGM-LOC
perbatasan O ARGM-LOC
Kabupaten B-LOC ARGM-LOC
Sragen I-LOC ARGM-LOC
dan O O
Kabupaten B-LOC ARGM-LOC
Karanganyar I-LOC ARGM-LOC
. O O
Lahan O ARG1
itu O ARG1
dikenal O V
dengan O ARGM-MNR
nama O ARGM-MNR
Situs B-LOC ARG1
Sangiran I-LOC ARG1
. O O
Di O ARGM-LOC
dalam O ARGM-LOC
buku O ARGM-LOC
Harry B-PER ARG1
Widianto I-PER ARG1
dan O O
Truman B-PER ARG1
Simanjuntak I-PER ARG1
, O O
Sangiran B-EVENT ARG1
Menjawab I-EVENT ARG1
Dunia I-EVENT ARG1
diterangkan O V
bahwa O O
Sangiran B-LOC ARG1
merupakan O V
sebuah O ARG2
kompleks O ARG2
situs O ARG2
manusia O ARG2
purba O ARG2
dari O ARGM-LOC
Kala B-TIME ARGM-TMP
Pleistosen I-TIME ARGM-TMP
yang O R-ARG2
paling O ARGM-MNR
lengkap O ARGM-MNR
dan O O
paling O ARGM-MNR
penting O ARGM-MNR
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
, O O
dan O O
bahkan O O
di O ARGM-LOC
Asia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Lokasi O ARG1
tersebut O ARG1
merupakan O V
pusat O ARG1
perkembangan O ARG1
manusia O ARG1
dunia O ARG1
, O O
yang O O
memberikan O V
petunjuk O ARG1
tentang O ARGM-CAU
keberadaan O ARG1
manusia O ARG1
sejak B-TIME ARGM-TMP
150.000 I-TIME ARGM-TMP
tahun I-TIME ARGM-TMP
yang O O
lalu O ARGM-TMP
. O O
Situs B-LOC ARG1
Sangiran I-LOC ARG1
itu O O
mempunyai O V
luas O ARG1
delapan O ARG1
kilometer O ARG1
pada O ARGM-LOC
arah O ARGM-LOC
utara-selatan O ARGM-LOC
dan O O
tujuh O ARG1
kilometer O ARG1
arah O ARGM-LOC
timur-barat O ARGM-LOC
. O O
Situs B-LOC ARG1
Sangiran I-LOC ARG1
merupakan O V
suatu O ARG1
kubah O ARG1
raksasa O ARG1
yang O O
berupa O ARGM-MNR
cekungan O ARG1
besar O ARG1
di O ARGM-LOC
pusat O ARGM-LOC
kubah O ARGM-LOC
akibat O ARGM-CAU
adanya O ARG1
erosi O ARG1
di O ARGM-LOC
bagian O ARGM-LOC
puncaknya O ARGM-LOC
. O O
Kubah O ARG1
raksasa O ARG1
itu O O
diwarnai O V
dengan O ARGM-MNR
perbukitan O ARG1
yang O O
bergelombang O ARG1
. O O
Kondisi O ARG0
deformasi O ARG0
geologis O ARG0
itu O O
menyebabkan O V
tersingkapnya O V
berbagai O ARG1
lapisan O ARG1
batuan O ARG1
yang O O
mengandung O V
fosil-fosil O ARG1
manusia O ARG1
purba O ARG1
dan O O
binatang O ARG1
, O O
termasuk O ARGM-MNR
artefak O ARG1
. O O
Berdasarkan O ARGM-CAU
materi O ARG1
tanahnya O ARG1
, O O
Situs B-LOC ARG1
Sangiran I-LOC ARG1
berupa O V
endapan O ARG1
lempung O ARG1
hitam O ARG1
dan O O
pasir O ARG1
fluvio-vulkanik O ARG1
, O O
tanahnya O ARG1
tidak O ARGM-NEG
subur O ARG1
dan O O
terkesan O V
gersang O ARG1
pada O ARGM-TMP
musim O ARGM-TMP
kemarau O ARGM-TMP
. O O
Situs O ARG0
Sangiran B-LOC ARG0
tidak O ARGM-NEG
hanya O ARGM-ADV
memberikan O V
gambaran O ARG1
tentang O O
evolusi O ARG1
fisik O ARG1
manusia O ARG1
saja O ARG1
, O O
akan O ARGM-ADV
tetapi O ARGM-ADV
juga O ARGM-ADV
memberikan O V
gambaran O ARG1
nyata O ARG1
tentang O O
evolusi O ARG1
budaya O ARG1
, O O
binatang O ARG1
, O O
dan O O
juga O O
lingkungan O ARG1
. O O
Beberapa O ARG0
fosil O ARG1
yang O R-ARG1
ditemukan O V
dalam O ARGM-LOC
seri O ARG1
geologis-stratigrafis O ARG1
yang O R-ARG1
diendapkan O V
tanpa O ARGM-NEG
terputus O ARGM-MNR
selama B-DATE ARGM-TMP
lebih I-DATE ARGM-TMP
dari I-DATE ARGM-TMP
dua I-DATE ARGM-TMP
juta I-DATE ARGM-TMP
tahun I-DATE ARGM-TMP
, O O
menunjukkan O V
tentang O O
hal O ARG1
itu O ARG1
. O O
Situs O ARG1
Sangiran B-LOC ARG1
telah O ARGM-MOD
diakui O V
sebagai O ARGM-PRD
salah O ARGM-EXT
satu O ARGM-EXT
pusat O ARG1
evolusi O ARG1
manusia O ARG1
di O ARGM-LOC
dunia O ARGM-LOC
. O O
Situs O ARG1
itu O ARG1
ditetapkan O V
secara O ARGM-MNR
resmi O ARGM-MNR
sebagai O ARGM-PRD
Warisan B-EVENT ARG1
Dunia I-EVENT ARG1
pada B-DATE ARGM-TMP
1996 I-DATE ARGM-TMP
, O O
yang O R-ARG1
tercantum O V
dalam O ARGM-LOC
nomor O ARG1
593 O ARG1
Daftar O ARG1
Warisan B-EVENT ARG1
Dunia I-EVENT ARG1
( O O
World O ARG1
Heritage O ARG1
List O ARG1
) O O
UNESCO B-ORG ARG1
. O O
Sebelum O ARGM-TMP
penemuannya O ARGM-TMP
di O ARGM-LOC
Trinil B-LOC ARGM-LOC
, O O
Eugene B-PER ARG0
Dubois I-PER ARG0
mengawali O V
temuan O ARG1
Pithecantropus B-EVENT ARG1
erectus I-EVENT ARG1
di O ARGM-LOC
Desa B-LOC ARGM-LOC
Kedungbrubus I-LOC ARGM-LOC
, O O
sebuah O ARGM-LOC
desa O ARGM-LOC
terpencil O ARGM-LOC
di O ARGM-LOC
daerah O ARGM-LOC
Pilangkenceng B-LOC ARGM-LOC
, O O
Madiun B-LOC ARGM-LOC
, O O
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Timur I-LOC ARGM-LOC
. O O
Desa O ARG1
itu O ARG1
berada O V
tepat O ARGM-MNR
di O ARGM-LOC
tengah O ARGM-LOC
hutan O ARGM-LOC
jati O ARGM-LOC
di O ARGM-LOC
lereng O ARGM-LOC
selatan O ARGM-LOC
Pegunungan B-LOC ARGM-LOC
Kendeng I-LOC ARGM-LOC
. O O
Pada O ARGM-TMP
saat O ARGM-TMP
Dubois B-PER ARG0
meneliti O V
dua O ARG1
horizon O ARG1
/ O ARG1
lapisan O ARG1
berfosil O ARG1
di O ARGM-LOC
Kedungbrubus B-LOC ARGM-LOC
ditemukan O V
sebuah O ARG1
fragmen O ARG1
rahang O ARG1
yang O R-ARG1
pendek O ARG1
dan O O
sangat O ARGM-MNR
kekar O ARG1
. O O
Prageraham O ARG0
itu O ARG0
menunjukkan O V
ciri O ARG1
gigi O ARG1
manusia O ARG1
bukan O ARGM-NEG
gigi O ARG1
kera O ARG1
, O O
sehingga O ARGM-CAU
diyakini O V
bahwa O O
fragmen O ARG1
rahang O ARG1
bawah O ARG1
tersebut O ARG1
milik O V
rahang O ARG1
hominid O ARG1
. O O
Pithecantropus B-EVENT ARG1
itu O ARG1
kemudian O ARGM-TMP
dikenal O V
dengan O ARGM-MNR
Pithecantropus B-EVENT ARG2
A I-EVENT ARG2
. O O
Trinil B-LOC ARG1
adalah O V
sebuah O ARG1
desa O ARG1
di O ARGM-LOC
pinggiran O ARGM-LOC
Bengawan B-LOC ARGM-LOC
Solo I-LOC ARGM-LOC
, O O
masuk O ARGM-LOC
wilayah O ARGM-LOC
administrasi O ARGM-LOC
Kabupaten B-LOC ARGM-LOC
Ngawi I-LOC ARGM-LOC
, O O
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Timur I-LOC ARGM-LOC
. O O
Tinggalan O ARG1
purbakala O ARG1
telah O ARGM-MOD
lebih O ARGM-TMP
dulu O ARGM-TMP
ditemukan O V
di O ARGM-LOC
daerah O ARGM-LOC
ini O ARGM-LOC
jauh O ARGM-TMP
sebelum O ARGM-TMP
von B-PER ARG0
Koenigswald I-PER ARG0
menemukan O V
Sangiran B-LOC ARG1
pada B-DATE ARGM-TMP
1934 I-DATE ARGM-TMP
. O O
Ekskavasi O ARG1
yang O R-ARG1
dilakukan O V
oleh O ARG0
Eugene B-PER ARG0
Dubois I-PER ARG0
di O ARGM-LOC
Trinil B-LOC ARGM-LOC
telah O ARGM-MOD
membawa O V
penemuan O ARG1
sisa-sisa O ARG1
manusia O ARG1
purba O ARG1
yang O R-ARG1
sangat O ARGM-MNR
berharga O ARG1
bagi O ARGM-PRP
dunia O ARG1
pengetahuan O ARG1
. O O
Penggalian O ARG1
Dubois B-PER ARG0
dilakukan O V
pada O ARGM-LOC
endapan O ARG1
alluvial O ARG1
Bengawan B-LOC ARGM-LOC
Solo I-LOC ARGM-LOC
. O O
Dari O ARGM-LOC
lapisan O ARGM-LOC
ini O ARGM-LOC
ditemukan O V
atap O ARG1
tengkorak O ARG1
Pithecanthropus B-EVENT ARG1
erectus I-EVENT ARG1
, O O
dan O O
beberapa O ARG1
buah O ARG1
tulang O ARG1
paha O ARG1
( O O
utuh O ARG1
dan O O
fragmen O ARG1
) O O
yang O R-ARG1
menunjukkan O V
pemiliknya O ARG0
telah O ARGM-MOD
berjalan O V
tegak O ARGM-MNR
. O O
Tengkorak O ARG1
Pithecanthropus B-EVENT ARG1
erectus I-EVENT ARG1
dari O ARGM-LOC
Trinil B-LOC ARGM-LOC
sangat O ARGM-MNR
pendek O ARG1
tetapi O O
memanjang O V
ke O ARGM-DIR
belakang O ARGM-DIR
. O O
Tulang O ARG1
kening O ARG1
sangat O ARGM-MNR
menonjol O V
dan O O
di O ARGM-LOC
bagian O ARGM-LOC
belakang O ARGM-LOC
mata O ARGM-LOC
, O O
terdapat O V
penyempitan O ARG1
yang O R-ARG1
sangat O ARGM-MNR
jelas O ARG1
, O O
menandakan O V
otak O ARG1
yang O R-ARG1
belum O ARGM-NEG
berkembang O V
. O O
Pada O ARGM-LOC
bagian O ARGM-LOC
belakang O ARGM-LOC
kepala O ARGM-LOC
terlihat O V
bentuk O ARG1
yang O R-ARG1
meruncing O ARG1
yang O O
diduga O V
pemiliknya O ARG0
merupakan O V
perempuan O ARG2
. O O
Berdasarkan O ARGM-CAU
kaburnya O ARGM-CAU
sambungan O ARGM-CAU
perekatan O ARGM-CAU
antartulang O ARGM-CAU
kepala O ARGM-CAU
, O O
ditafsirkan O V
individu O ARG0
ini O ARG0
telah O ARGM-MOD
mencapai O V
usia O ARG1
dewasa O ARG1
. O O
Selain O ARGM-DIS
tempat-tempat O ARGM-LOC
di O ARGM-LOC
atas O ARGM-LOC
, O O
peninggalan O ARG1
manusia O ARG1
purba O ARG1
tipe O ARG1
ini O ARG1
juga O ARGM-DIS
ditemukan O V
di O ARGM-LOC
Perning B-LOC ARGM-LOC
, O O
Mojokerto B-LOC ARGM-LOC
, O O
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Timur I-LOC ARGM-LOC
; O O
Ngandong B-LOC ARGM-LOC
, O O
Blora B-LOC ARGM-LOC
, O O
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Tengah I-LOC ARGM-LOC
; O O
dan O O
Sambungmacan B-LOC ARGM-LOC
, O O
Sragen B-LOC ARGM-LOC
, O O
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Tengah I-LOC ARGM-LOC
. O O
Temuan O ARG1
berupa O ARG1
tengkorak O ARG1
anak-anak O ARG1
berusia O ARG1
sekitar O ARGM-TMP
5 B-DATE ARGM-TMP
tahun I-DATE ARGM-TMP
oleh O ARG0
penduduk O ARG0
yang O R-ARG0
sedang O ARGM-PRP
membantu O V
penelitian O ARG1
Koenigswald B-PER ARG1
dan O O
Duyfjes B-PER ARG1
perlu O ARGM-MOD
untuk O ARGM-MOD
dipertimbangkan O V
. O O
Temuan O ARG1
itu O ARG1
menjadi O V
bahan O ARG2
diskusi O ARG2
yang O R-ARG2
menarik O ARG2
bagi O ARGM-PRP
para O ARGM-PRP
ilmuwan O ARGM-PRP
. O O
Metode O ARG1
pengujian O ARG1
penanggalan O ARG1
potasium-argon O ARG1
yang O R-ARG1
digunakan O V
oleh O ARG0
Teuku B-PER ARG0
Jakob I-PER I-ARG0
dan O O
Curtis B-PER I-ARG0
terhadap O ARGM-ADV
batu O ARG1
apung O ARG1
yang O R-ARG1
terdapat O V
di O ARGM-LOC
sekitar O ARGM-LOC
fosil O ARG1
tengkorak O ARG1
itu O ARG1
menunjukkan O V
angka O ARG1
1,9 B-DATE ARG1
atau O O
kurang O ARG1
lebih O ARG1
0,4 B-DATE ARG1
juta I-DATE ARG1
tahun I-DATE ARG1
. O O
Pengujian O ARG1
juga O ARGM-DIS
dilakukan O V
dengan O ARGM-MNR
mengambil O V
sampel O ARG1
endapan O ARG1
batu O ARG1
apung O ARG1
dari O ARGM-LOC
dalam O ARGM-LOC
tengkorak O ARGM-LOC
dan O O
menunjukkan O V
angka O ARG1
1,81 B-DATE ARG1
juta I-DATE ARG1
tahun I-DATE ARG1
. O O
Hasil O ARG1
uji O ARG1
penanggalan-penanggalan O ARG1
tersebut O ARG1
menjadi O V
perdebatan O ARG2
para O ARG2
ahli O ARG2
dan O O
perlu O ARGM-MOD
untuk O ARGM-MOD
dikaji O V
lebih O ARGM-MNR
lanjut O ARGM-MNR
. O O
Bila O ARGM-ADV
penanggalan O ARGM-ADV
itu O ARGM-ADV
benar O ARGM-ADV
, O O
maka O O
tengkorak O ARG1
anak O ARG1
Homo B-EVENT ARG1
erectus I-EVENT ARG1
dari O ARGM-LOC
Perning B-LOC ARGM-LOC
, O O
Mojokerto B-LOC ARGM-LOC
ini O ARG1
merupakan O V
individu O ARG2
Homo B-EVENT ARG2
erectus I-EVENT ARG2
tertua O ARG2
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Adakah O ARG1
di O ARGM-LOC
antara O ARGM-LOC
kamu O ARG1
yang O R-ARG1
tertarik O V
untuk O ARGM-PRP
melakukan O V
pengujian O ARG1
ini O ARG1
? O O
Temuan O ARG1
Homo B-EVENT ARG1
erectus I-EVENT ARG1
juga O ARGM-DIS
ditemukan O V
di O ARGM-LOC
Ngandong B-LOC ARGM-LOC
, O O
yaitu O ARGM-PRD
sebuah O ARG1
desa O ARG1
di O ARGM-LOC
tepian O ARGM-LOC
Bengawan B-LOC ARGM-LOC
Solo I-LOC ARGM-LOC
, O O
Kabupaten B-LOC ARGM-LOC
Blora I-LOC ARGM-LOC
, O O
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Tengah I-LOC ARGM-LOC
. O O
Ciri-ciri O ARG1
ini O ARG1
menunjukkan O V
Homo B-EVENT ARG2
erectus I-EVENT ARG2
ini O ARG2
lebih O ARGM-ADV
maju O ARG2
bila O ARGM-ADV
dibandingkan O V
dengan O ARGM-COM
Homo B-EVENT ARG2
erectus I-EVENT ARG2
yang O R-ARG2
ada O ARG2
di O ARGM-LOC
Sangiran B-LOC ARGM-LOC
. O O
Manusia O ARG1
Ngandong B-LOC ARG1
diperkirakan O V
berumur O V
antara O ARG1
300.000-100.000 B-DATE ARG1
tahun I-DATE ARG1
. O O
Berdasarkan O ARGM-CAU
beberapa O ARGM-CAU
penelitian O ARGM-CAU
yang O R-ARGM-CAU
dilakukan O ARGM-CAU
oleh O ARG0
para O ARG0
ahli O ARG0
, O O
dapatlah O V
direkonstruksi O V
beberapa O ARG1
jenis O ARG1
manusia O ARG1
purba O ARG1
yang O R-ARG1
pernah O ARGM-TMP
hidup O V
di O ARGM-TMP
zaman B-TIME ARGM-TMP
praaksara I-TIME ARGM-TMP
. O O
Jenis O ARG1
manusia O ARG1
purba O ARG1
ini O ARG1
terutama O ARGM-MNR
berdasarkan O ARGM-CAU
penelitian O ARGM-CAU
von B-PER ARG0
Koenigswald I-PER ARG0
di O ARGM-LOC
Sangiran B-LOC ARGM-LOC
tahun B-DATE ARGM-TMP
1936 I-DATE ARGM-TMP
dan O O
1941 I-DATE ARGM-TMP
yang O R-ARG0
menemukan O V
fosil O ARG1
rahang O ARG1
manusia O ARG1
berukuran O ARG1
besar O ARG1
. O O
Dari O ARGM-CAU
hasil O ARGM-CAU
rekonstruksi O ARGM-CAU
ini O ARGM-CAU
kemudian O ARGM-TMP
para O ARG0
ahli O ARG0
menamakan O V
jenis O ARG1
manusia O ARG1
ini O ARG1
dengan O ARGM-MNR
sebutan O ARG2
Meganthropus B-EVENT ARG2
paleojavanicus I-EVENT ARG2
, O O
artinya O V
manusia O ARG1
raksasa O ARG1
dari O ARGM-LOC
Jawa B-LOC ARGM-LOC
. O O
Jenis O ARG1
manusia O ARG1
purba O ARG1
ini O ARG1
memiliki O V
ciri O ARG2
rahang O ARG2
yang O R-ARG2
kuat O ARG2
dan O O
badannya O ARG2
tegap O ARG2
. O O
Diperkirakan O V
makanan O ARG1
jenis O ARG1
manusia O ARG1
ini O ARG1
adalah O V
tumbuh-tumbuhan O ARG2
. O O
Masa O ARG1
hidupnya O ARG1
diperkirakan O V
pada O ARGM-TMP
zaman B-TIME ARGM-TMP
Pleistosen I-TIME ARGM-TMP
Awal I-TIME ARGM-TMP
. O O
Jenis O ARG1
manusia O ARG1
ini O ARG1
didasarkan O V
pada O ARGM-CAU
penelitian O ARGM-CAU
Eugene B-PER ARG0
Dubois I-PER ARG0
tahun B-DATE ARGM-TMP
1890 I-DATE ARGM-TMP
di O ARGM-LOC
dekat O ARGM-LOC
Trinil B-LOC ARGM-LOC
, O O
sebuah O ARGM-LOC
desa O ARGM-LOC
di O ARGM-LOC
pinggiran O ARGM-LOC
Bengawan B-LOC ARGM-LOC
Solo I-LOC ARGM-LOC
, O O
di O ARGM-LOC
wilayah O ARGM-LOC
Ngawi B-LOC ARGM-LOC
. O O
Setelah O ARGM-TMP
direkonstruksi O V
terbentuk O V
kerangka O ARG1
manusia O ARG1
, O O
tetapi O O
masih O ARGM-MOD
terlihat O V
tanda-tanda O ARG1
kera O ARG1
. O O
Oleh O ARGM-CAU
karena O ARGM-CAU
itu O ARGM-CAU
jenis O ARG1
ini O ARG1
dinamakan O V
Pithecanthropus B-EVENT ARG2
erectus I-EVENT ARG2
, O O
artinya O V
manusia O ARG1
kera O ARG1
yang O R-ARG1
berjalan O ARG1
tegak O ARG1
. O O
Jenis O ARG1
ini O ARG1
juga O ARGM-DIS
ditemukan O V
di O ARGM-LOC
Mojokerto B-LOC ARGM-LOC
, O O
sehingga O ARGM-CAU
disebut O V
Pithecanthropus B-EVENT ARG2
mojokertensis I-EVENT ARG2
. O O
Jenis O ARG1
manusia O ARG1
purba O ARG1
yang O R-ARG1
juga O ARGM-DIS
terkenal O V
sebagai O ARGM-PRD
rumpun O ARGM-PRD
Homo B-EVENT ARGM-PRD
erectus I-EVENT ARGM-PRD
ini O ARG1
paling O ARGM-MNR
banyak O ARGM-MNR
ditemukan O V
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
. O O
Diperkirakan O V
jenis O ARG1
manusia O ARG1
purba O ARG1
ini O ARG1
hidup O V
dan O O
berkembang O V
sekitar O ARGM-TMP
zaman B-TIME ARGM-TMP
Pleistosen I-TIME ARGM-TMP
Tengah I-TIME ARGM-TMP
. O O
Fosil O ARG1
jenis O ARG1
Homo B-EVENT ARG1
ini O ARG1
pertama O ARGM-TMP
diteliti O V
oleh O ARG0
von B-PER ARG0
Reitschoten I-PER ARG0
di O ARGM-LOC
Wajak B-LOC ARGM-LOC
. O O
Penelitian O ARG1
dilanjutkan O V
oleh O ARG0
Eugene B-PER ARG0
Dubois I-PER ARG0
bersama O ARG0
kawan-kawan O ARG0
dan O O
menyimpulkan O V
sebagai O ARGM-PRD
jenis O ARG2
Homo B-EVENT ARG2
. O O
Ciri-ciri O ARG1
jenis O ARG1
manusia O ARG1
Homo B-EVENT ARG1
ini O ARG1
muka O ARG2
lebar O ARG2
, O O
hidung O ARG2
dan O O
mulutnya O ARG2
menonjol O V
. O O
Dahi O ARG1
juga O ARGM-DIS
masih O ARGM-MOD
menonjol O V
, O O
sekalipun O ARGM-ADV
tidak O ARGM-NEG
semenonjol O V
jenis O ARG1
Pithecanthropus B-EVENT ARG1
. O O
Bentuk O ARG1
fisiknya O ARG1
tidak O ARGM-NEG
jauh O ARGM-MNR
berbeda O V
dengan O ARGM-COM
manusia O ARG2
sekarang O ARG2
. O O
Hidup O V
dan O O
perkembangan O ARG1
jenis O ARG1
manusia O ARG1
ini O ARG1
sekitar O ARGM-TMP
40.000 B-DATE ARGM-TMP
O O
25.000 B-DATE ARGM-TMP
tahun I-DATE ARGM-TMP
yang O ARGM-TMP
lalu O ARGM-TMP
. O O
Tempat-tempat O ARG1
penyebarannya O ARG1
tidak O ARGM-NEG
hanya O ARGM-ADV
di O ARGM-LOC
Kepulauan B-LOC ARGM-LOC
Indonesia I-LOC ARGM-LOC
, O O
tetapi O ARGM-ADV
juga O ARGM-ADV
di O ARGM-LOC
Filipina B-LOC ARGM-LOC
dan O O
Cina B-LOC ARGM-LOC
Selatan I-LOC ARGM-LOC
. O O
Homo B-EVENT ARG1
sapiens I-EVENT ARG1
dengan O O
pendahulunya O ARG1
, O O
Homo B-EVENT ARG1
erectus I-EVENT ARG1
. O O
Rangka O ARG1
Homo B-EVENT ARG1
sapiens I-EVENT ARG1
kurang O ARGM-MNR
kekar O ARG1
posturnya O ARG1
dibandingkan O V
Homo B-EVENT ARG2
erectus I-EVENT ARG2
. O O
Salah O ARG1
satu O ARG1
alasannya O ARG1
karena O ARGM-CAU
tulang O ARG1
belulangnya O ARG1
tidak O ARGM-NEG
setebal O ARG2
dan O O
sekompak O ARG2
Homo B-EVENT ARG2
erectus I-EVENT ARG2
. O O
Hal O ARG0
ini O ARG0
mengindikasikan O V
bahwa O O
secara O ARGM-MNR
fisik O ARGM-MNR
Homo B-EVENT ARG1
sapiens I-EVENT ARG1
jauh O ARGM-MNR
lebih O ARGM-MNR
lemah O ARG1
dibanding O ARGM-COM
sang O ARG2
pendahulu O ARG2
tersebut O ARG2
. O O
Di O ARGM-LOC
lain O ARGM-LOC
pihak O ARGM-LOC
, O O
ciri-ciri O ARG0
morfologis O ARG0
maupun O O
biometriks O ARG0
Homo B-EVENT ARG0
sapiens I-EVENT ARG0
menunjukkan O V
karakter O ARG1
yang O R-ARG1
lebih O ARGM-MNR
berevolusi O ARG1
dan O O
lebih O ARGM-MNR
modern O ARG1
dibandingkan O ARGM-COM
dengan O ARGM-COM
Homo B-EVENT ARG2
erectus I-EVENT ARG2
. O O
Sebagai O ARGM-ADV
misal O ARGM-ADV
, O O
karakter O ARG1
evolutif O ARG1
yang O R-ARG1
paling O ARGM-MNR
signifikan O ARG1
adalah O V
bertambahnya O ARG1
kapasitas O ARG1
otak O ARG1
. O O
Segi-segi O ARG0
morfologis O ARG0
dan O O
tingkatan O ARG0
kepurbaannya O ARG0
menunjukkan O V
ada O O
perbedaan O ARG1
yang O R-ARG1
sangat O ARGM-MNR
nyata O ARG1
antara O ARGM-ADV
kedua O ARG1
spesies O ARG1
dalam O ARGM-LOC
genus O ARGM-LOC
Homo B-EVENT ARGM-LOC
tersebut O ARG1
. O O
Homo B-EVENT ARG0
sapiens I-EVENT ARG0
akhirnya O ARGM-TMP
tampil O V
sebagai O ARGM-PRD
spesies O ARG2
yang O R-ARG2
sangat O ARGM-MNR
tangguh O ARG2
dalam O ARGM-LOC
beradaptasi O V
dengan O ARGM-MNR
lingkungannya O ARG1
, O O
dan O O
dengan O ARGM-MNR
cepat O ARGM-MNR
menghuni O V
berbagai O ARG1
permukaan O ARG1
dunia O ARG1
ini O ARG1
. O O
Berdasarkan O ARGM-CAU
bukti-bukti O ARGM-CAU
penemuan O ARGM-CAU
, O O
sejauh O ARGM-TMP
ini O ARGM-TMP
manusia O ARG1
modern O ARG1
awal O ARG1
di O ARGM-LOC
Kepulauan B-LOC ARGM-LOC
Indonesia I-LOC ARGM-LOC
dan O O
Asia B-LOC ARGM-LOC
Tenggara I-LOC ARGM-LOC
paling O ARGM-MOD
tidak O ARGM-NEG
telah O ARGM-TMP
hadir O V
sejak B-DATE ARGM-TMP
45.000 I-DATE ARGM-TMP
tahun I-DATE ARGM-TMP
yang I-DATE ARGM-TMP
lalu O O
. O O
( O O
iii O O
) O O
mulai O ARGM-TMP
di O ARGM-TMP
sekitar O ARGM-TMP
4000 B-DATE ARGM-TMP
tahun I-DATE ARGM-TMP
lalu I-DATE ARGM-TMP
muncul O V
penghuni O ARG1
baru O ARG1
di O ARGM-LOC
Kepulauan B-LOC ARGM-LOC
Indonesia I-LOC ARGM-LOC
yang O R-ARG1
dikenal O V
sebagai O ARGM-PRD
penutur O ARG2
bahasa O ARG2
Austronesia B-PER ARG2
. O O
Berdasarkan O ARGM-CAU
karakter O ARGM-CAU
fisiknya O ARGM-CAU
, O O
makhluk O ARG1
manusia O ARG1
ini O ARG1
tergolong O V
dalam O ARGM-LOC
ras O ARG2
Mongolid B-PER ARG2
. O O
Beberapa O ARG1
spesimen O ARG1
( O O
penggolongan O ARG1
) O O
manusia O ARG1
Homo B-EVENT ARG1
sapiens I-EVENT ARG1
dapat O ARGM-MOD
dikelompokkan O V
sebagai O ARGM-PRD
berikut O ARG2
, O O
Manusia O ARG1
Wajak B-LOC ARG1
( O O
Homo B-EVENT ARG1
wajakensis I-EVENT ARG1
) O O
merupakan O V
satu-satunya O ARG1
temuan O ARG1
di O ARGM-LOC
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
yang O R-ARG1
untuk O ARGM-TMP
sementara O ARGM-TMP
dapat O ARGM-MOD
disejajarkan O V
perkembangannya O ARG1
dengan O ARGM-COM
manusia O ARG2
modern O ARG2
awal O ARG2
dari O ARGM-TMP
akhir B-TIME ARGM-TMP
Kala I-TIME ARGM-TMP
Pleistosen I-TIME ARGM-TMP
. O O
Pada O ARGM-TMP
tahun B-DATE ARGM-TMP
1889 I-DATE ARGM-TMP
, O O
manusia O ARG1
Wajak B-LOC ARG1
ditemukan O V
oleh O ARG0
B.D. B-PER ARG0
van I-PER ARG0
Rietschoten I-PER ARG0
di O ARGM-LOC
sebuah O ARGM-LOC
ceruk O ARGM-LOC
di O O
lereng O ARGM-LOC
pegunungan O ARGM-LOC
karst O ARGM-LOC
di O O
barat O ARGM-LOC
laut O ARGM-LOC
Campurdarat B-LOC ARGM-LOC
, O O
dekat O ARGM-LOC
Tulungagung B-LOC ARGM-LOC
, O O
Jawa B-LOC ARGM-LOC
Timur I-LOC ARGM-LOC
. O O
Sartono B-PER ARG0
Kartodirjo I-PER ARG0
( O O
dkk O ARG0
) O O
menguraikan O V
tentang O ARGM-PRP
temuan O ARG1
itu O ARG1
, O O
berupa O ARG2
tengkorak O ARG2
, O O
termasuk O ARG2
fragmen O ARG2
rahang O ARG2
bawah O ARG2
, O O
dan O O
beberapa O ARG2
buah O ARG2
ruas O ARG2
leher O ARG2
. O O
Temuan O ARG1
Wajak B-LOC ARG1
itu O ARG1
adalah O V
Homo B-EVENT ARG2
sapiens I-EVENT ARG2
. O O
Dengan O ARGM-ADV
demikian O ARGM-ADV
dapat O ARGM-MOD
dikatakan O V
bahwa O O
manusia O ARG1
Wajak B-LOC ARG1
bertubuh O ARG1
tinggi O ARG1
dengan O ARGM-MNR
isi O ARG1
tengkorak O ARG1
yang O R-ARG1
besar O ARG1
. O O
Manusia O ARG0
Wajak B-LOC ARG0
mempunyai O V
ciri-ciri O ARG1
baik O ARG1
Mongoloid B-PER ARG1
maupun O O
Austromelanesoid B-PER ARG1
. O O
Diperkirakan O V
dari O ARGM-LOC
manusia O ARGM-LOC
Wajak B-LOC ARGM-LOC
inilah O ARGM-LOC
sub-ras O ARG1
Melayu B-PER ARG1
Indonesia I-PER ARG1
dan O O
turut O ARGM-ADV
pula O ARGM-ADV
berevolusi O V
menjadi O V
ras O ARG2
Austromelanesoid B-PER ARG2
sekarang O ARGM-TMP
. O O
Hal O ARG1
itu O ARG1
dapat O ARGM-MOD
dilihat O V
dari O ARGM-LOC
ciri O ARG1
tengkoraknya O ARG1
yang O R-ARG1
sedang O ARG1
atau O O
agak O ARG1
lonjong O ARG1
itu O ARG1
berbentuk O V
agak O ARGM-MNR
persegi O ARG2
di O ARGM-LOC
tengah-tengah O ARGM-LOC
atap O ARGM-LOC
tengkoraknya O ARGM-LOC
dari O ARGM-LOC
muka O ARGM-DIR
ke O ARGM-DIR
belakang O ARGM-DIR
. O O
Beberapa O ARG1
ciri O ARG1
lain O ARG1
juga O ARGM-DIS
memperlihatkan O V
ciri-ciri O ARG2
kedua O ARG2
ras O ARG2
di O ARGM-LOC
atas O ARGM-LOC
. O O
Temuan O ARG0
Wajak B-LOC ARG0
menunjukkan O V
pada O ARGM-REC
kita O ARGM-REC
bahwa O O
sekitar O ARGM-TMP
40.000 B-DATE ARGM-TMP
tahun I-DATE ARGM-TMP
yang I-DATE ARGM-TMP
lalu I-DATE ARGM-TMP
Indonesia B-LOC ARGM-LOC
sudah O ARGM-MOD
didiami O V
oleh O ARGM-CAU
Homo B-EVENT ARG1
sapiens I-EVENT ARG1
yang O R-ARG1
rasnya O ARG1
sukar O ARG1
dicocokkan O V
dengan O ARGM-COM
ras-ras O ARG2
pokok O ARG2
yang O R-ARG2
terdapat O V
sekarang O ARGM-TMP
, O O
sehingga O ARGM-ADV
manusia O ARG1
Wajak B-LOC ARG1
dapat O ARGM-MOD
dianggap O V
sebagai O ARGM-PRD
suatu O ARG2
ras O ARG2
tersendiri O ARG2
. O O
Manusia O ARG0
Wajak B-LOC ARG0
tidak O ARGM-NEG
langsung O ARGM-MNR
berevolusi O V
dari O ARGM-SRC
Pithecanthropus B-EVENT ARG2
, O O
tetapi O ARGM-ADV
mungkin O ARGM-MOD
tahapan O ARG1
Homo B-EVENT ARG1
neanderthalensis I-EVENT ARG1